یک ساختمان بدون لوله کشی فاضلاب را در نظر بگیرید. خروجی آب از بخش‌های مختلف ساختمان از جمله آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام به کجا منتقل می‌شود؟ همین سؤال به خوبی نقش کلیدی که سیستم فاضلاب در هر ساختمان ایفا می‌کند را روش می‌نماید. کوچک‌ترین عیب و نقص در سیستم فاضلاب یک ساختمان، خیلی زود به صورت مشکلات جدی خودنمایی می‌کند. به همین دلیل باید نهایت دقت در اجرای اصول لوله کشی فاضلاب و انتخاب متریال مناسب در پروژه‌های مختلف به عمل آید. در ادامه با به فیکس همراه باشید تا به تفصیل در این باره بحث و بررسی کنیم.
درخواست اجرای لوله کشی فاضلاب
در صورتی که قصد دریافت خدمات از به فیکس برای اجرای لوله کشی فاضلاب را دارید می توانید با شماره های داخل سایت تماس بگیرید و یا فرم زیر را پر کنید تا کارشناسان به فیکس در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
یک سیستم فاضلاب از چه بخش‌هایی تشکیل می‌شود؟
لوله کشی فاضلاب به طور کلی یک هدف مشخص را دنبال می‌کند و آن هم انتقال مواد زیاد ساختمان به درون چاه فاضلاب است. برای این که یک سیستم فاضلاب بتواند این هدف را محقق کند نیاز به بخش‌های مختلفی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. لوله کشی فاضلاب
انتقال مواد زاید از ساختمان به بیرون با استفاده از لوله‌های آب فاضلاب انجام می‌شود. این لوله‌ها از بخش‌هایی مانند آشپرخانه، سرویس بهداشتی و حمام در ساختمان‌ها آغاز می‌شود و تا چاه فاضلاب در خارج از ساختمان ادامه پیدا می‌کند. طراحی لوله‌های فاضلاب باید به گونه‌ای باشد که با کمترین میزان انحنا به صورت عمودی به سمت چاه فاضلاب انتقال پیدا کند. به این دلیل که هر گونه انحنا باعث افت فشار و کند شدن جریان عبوری از لوله می‌شود.
2. لوله کشی ونت یا هواکش
فاضلاب ساختمانی دارای بوی نامطبوعی است که باید برای تخلیه آن به محیط بیرون تدابیری اندیشیده شود. برای این منظور مسیری به موازات لوله کشی فاضلاب در نظر گرفته می‌شود که آلاینده‌ها و بخارات موجود در خطوط لوله از آن طریق به سمت بالا حرکت می‌کنند و به فضای بالای ساختمان انتقال می‌یابند. لوله کشی ونت علاوه بر نقشی که ذکر کردیم، باعث ایجاد فشار در مسیر جریان سیال به سمت چاه فاضلاب نیز می‌شود و در نتیجه مسیر آن را تسهیل می‌کند.
3. سیفون
بخش سوم در اجرای لوله کشی فاضلاب، سیفون است که در سرویس بهداشتی و حمام تعبیه می‌شود. سیفون دارای شکل گلوگاهی است. به همین دلیل می‌تواند مقداری آب در خود نگه دارد و به همین دلیل مانع از خشک شدن لوله فاضلاب می‌گردد. شاید بپرسید که چه لزومی برای استفاده از سیفون در سیستم فاضلاب وجود دارد؟ در پاسخ باید بگوییم که سیستم فاضلاب زمینه مستعدی برای تردد انواع و اقسام حشرات موذی و مضر به شمار می‌رود.
برای جلوگیری از وارد شدن این حشرات به داخل ساختمان لازم است که سیفون در مسیر لوله کشی فاضلاب تعبیه شود. این کار به خوبی می‌تواند از ورود آنها به داخل ساختمان ممانعت کند.
روش‌های اجرای لوله کشی فاضلاب
در ادامه بحث لوله کشی فاضلاب باید در خصوص روش‌هایی که برای این منظور استفاده می‌شود، بررسی کنیم. به طور کلی دو روش اصلی در اجرای سیستم فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:
1. لوله کشی سنتی
در روش سنتی که از مدت‌ها قبل در ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، لوله‌ها به صورت کف خواب در ساختمان تعبیه می‌شوند. انواع و اقسام لوله‌ها در این روش لوله کشی قابل استفاده است که در ادامه بیشتر در این خصوص بحث می‌کنیم. در این روش ابتدا مجموعه خطوط لوله کشی به همراه اتصالات، ونت‌ها و سیفون‌ها اجرا می‌شوند و در ادامه آنها را با استفاده از مصالحی مانند سیمان می‌پوشانند.
2. لوله کشی سقفی
بعد از مدتی مهندسان تأسیسات به این نتیجه رسیدند که علاوه بر روش سنتی، می‌توان خطوط لوله کشی فاضلاب را به صورت سقفی نیز اجرا کرد. در این روش خطوط لوله‌کشی را در زیر سقف اجرا می‌کنند.
مقایسه لوله کشی فاضلاب سنتی و سقفی
شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که کدام روش برای اجرای خطوط فاضلاب ساختمان‌ها، بهتر است؟ برای پاسخ به این سؤال باید چند نکته مهم را باید بررسی کنید که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم.
- به طور کلی هیچ کدام از این دو روش به صورت مطلق تأثیری در سرعت انتقال مواد فاضلاب به چاه فاضلاب ندارند.
- اجرای لوله کشی فاضلاب به صورت زیر سقفی باعث می‌شود که تحت فشار کمتری قرار داشته باشند و به این ترتیب خطر شکستگی آنها کاهش پیدا کند.
- لوله کشی زیر سقفی معمولا نیاز به تخصص و متریال با کیفیت‌تری دارد و در نتیجه هزینه تمام شده بیشتری دارد.
- سرعت اجرای لوله کشی سنتی در مقایسه با زیر سقفی بیشتر است.
- تعمیرات و نگهداری لوله کشی فاضلاب زیر سقفی در مقایسه با روش سنتی، راحت‌تر است. چرا که دسترسی بیشتری به آنها وجود دارد و در نتیجه تعمیرات آنها هزینه کمتری را به همراه دارد.
چگونه عملکرد سیستم لوله کشی فاضلاب آزمایش می‌شود؟
بعد از اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان و قبل از بهره‌برداری از آن باید حتما تست‌های لازم روی خطوط لوله‌کشی به عمل بیاید. به این ترتیب می‌توان از نواقص احتمالی خطوط لوله‌کشی اطلاع پیدا کرد و در ادامه نسبت به برطرف کردن آنها اقدامات لازم را انجام داد. به طور کلی تست خطوط لوله فاضلاب در هر پروژه در دو مرحله انجام می‌شود که عبارت‌اند از:
1. تست مقدماتی
در جریان تست مقدماتی جزء به جزء بخش‌های لوله‌کشی را باید با استفاده از هوا یا آب آزمایش کرد. در جریان تست مقدماتی با آب باید فشار موجود در لوله حداقل به اندازه 3 ستون آب باشد. در صورتی که شبکه فاضلاب ساختمان بیش از حد بزرگ باشد، باید حتما نسبت به زون‌بندی آن اقدام کرد و سپس تست‌ها را در هر یک از زون‌ها به صورت جداگانه انجام داد تا نتایج بهتری به دست بیاید. تمام دهانه‌های ورودی و خروجی خطوط لوله کشی فاضلاب در زمان تست باید مسدود شوند و به مدت 15 دقیقه تحت بار قرار بگیرند.
2. تست نهایی
تست نهایی بعد از نصب کلیه اتصالات و زمانی که خطوط لوله‌کشی آماده بهره‌برداری است، انجام می‌شود. این آزمایش با استفاده از هوا یا دود اجرا می‌گردد. در تست نهایی با هوا باید فشار آزمایش در محدوده 25 میلی‌متر ستون آب باشد. در این آزمایش نیز باید دهانه‌های ورود و خروج لوله فاضلاب مسدود شود و کل مدت زمان آزمایش حدود 15 دقیقه است. در زمان اجرای آزمایش در صورت شناسایی مشکلات باید نسبت به برطرف کردن آنها اقدام کرد و در ادامه مجددا آزمایش را تکرار نمود.
ملاحظات فنی و ایمنی در اجرای لوله کشی فاضلاب
چند نکته مهم وجود دارد که در زمان اجرای لوله کشی فاضلاب در هر ساختمان مورد توجه قرار داد. در این قسمت نگاهی مختصر به این نکات می‌اندازیم.
- حتما باید از لوله‌ها و اتصالات فاضلاب در برابر آسیب‌های احتمالی که ممکن است در اثر ریزش مصالح در طول انجام ریزه‌کاری‌های ساختمان وارد شود، محافظت نمود.
- پوشاندن مسیر لوله‌کشی باید بعد از انجام تست‌های مقدماتی و نهایی روی خطوط لوله انجام شود.
- در صورتی که به هر دلیل بخشی از خطوط لوله کشی فاضلاب در مقابل تابش مستقیم آفتاب قرار داشته باشند، باید حتما لوله‌ها را با عایق پوشاند.
- اگر اجرای پروژه لوله کشی در فصل سرد سال انجام شود، بعد از اجرا و تست، باید حتما لوله‌ها تخلیه شوند تا احتمال یخ‌زدگی و ترکیدن آنها کاهش پیدا کند.
- هر گونه بارگذاری اضافی روی لوله‌های فاضلاب ممنوع است.
- لوله‌های فاضلاب باید در محل اتصال به شیرآلات ساختمانی مسیر افقی را طی کنند و در ادامه از زیر به آنها متصل گردند.
عمده‌ترین مشکلات لوله کشی فاضلاب
به طور کلی دو مشکل اساسی در لوله کشی فاضلاب ممکن است به وقوع بپیوندد که عبارت‌اند از:
- پخش شدن بوی نامطبوع فاضلاب در محیط ساختمان
- مسدود شدن مسیر لوله‌های فاضلاب
مورد اول در صورت اشتباه در اجرای خطوط لوله‌کشی بروز می‌کند. اما مورد دوم مسئله طبیعی است که امکان دارد در گذر زمان برای هر پروژه فاضلابی به وقوع بپیوندد. در این شرایط باید حتما دریچه‌های بازدید برای لوله‌های اصلی فاضلاب در نظر گرفت تا بتوان محل انسداد لوله را شناسایی کرد و نسبت به برطرف کردن مشکل از سوی لوله بازکنی اقدام نمود.
متریال‌های قابل استفاده برای لوله کشی فاضلاب
در طول سال‌های اخیر عمده پروژه‌های لوله کشی فاضلاب با استفاده از لوله‌های پلیمری انجام می‌شود. قیمت مقرون به صرفه، مقاومت بالا در برار خوردگی و طول عمر مفید بالا از جمله مهم‌ترین مزایایی است که می‌توان برای این دسته از انواع لوله‌ها برشمرد. در حالت کلی 4 نوع لوله پلیمری در اجرای پروژه‌های فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارت‌اند از:
1. لوله UPVC یا پلیکا
لوله پلیکا از جمله پرکاربردترین لوله‌هایی است که در طول سال‌های اخیر در اجرای لوله کشی فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این دسته از لوله‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قابلیت نصب سریع و آسان
لوله‌های پلیکا در مقایسه با بسیاری دیگر از لوله‌های دیگر بسیار راحت‌تر نصب می‌شوند؛ چرا که در عمل نیاز به استفاده از تجهیزات خاصی برای نصب کردن این دسته از لوله‌ها و اتصالات وجود ندارد. برای اتصال لوله‌ها و اتصالات پلیکا معمولا از نوعی چسب مخصوص استفاده می‌شود و نیازی به جوشکاری وجود ندارد.
مقاومت بالا در برار خوردگی
لوله‌های پلیکا در مقابل بسیاری از مواد شیمیایی اسیدی و قلیایی مقاومت بالایی از خود به نمایش می‌گذارند. همین مسئله موجب شده است که در اجرای خطوط لوله‌کشی فاضلاب و جمع آوری آب باران از این دسته از لوله‌ها به وفور استفاده شود.
کاهش احتمال انسداد لوله
تشکیل رسوب در لوله کشی فاضلاب موجب می‌شود که عملا بخشی از مسیر عبور جریان سیال مسدود شود. بنابراین برای جلوگیری از هزینه‌های ناشی از تعمیر و نگهداری ناشی از رسوب باید از لوله‌هایی استفاده کرد که مانع از جمع شدن رسوب می‌شوند. لوله‌های پلیکا دارای این مزیت هستند.
انعطاف‌پذیری مناسب
این دسته از لوله‌ها از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار هستند. به علاوه مقاومت در برابر ضربه لوله‌های پلیکا نیز بالا است و این مسئله موجب افزایش ایمنی خطوط لوله‌کشی در زمان وقوع بلایایی مانند سیل و زلزله است.
2. لوله پلی اتیلن
پیش از ورود لوله‌های پلی اتیلن به بازار، عمدتا از متریال‌های فلزی برای تولید لوله استفاده می‌شد. فلزات علاوه بر هزینه تمام شده بالایی که به همراه دارند، با محدودیت‌هایی از جمله خوردگی و مقاومت پایین در برابر مواد شیمیایی نیز مواجه هستند. استفاده از پلی اتیلن در تولید لوله به دلیل خواص مکانیکی نسبتا خوب این ماده پلیمری از جمله مدول الاستیسیته بالا، انعطاف‌پذیری مناسب، استحکام خوب، مقاومت در برابر خوردگی و … است. البته لازم به ذکر است که در گذشته بیشت از پلی اتیلن در خطوط لوله کشی فاضلاب استفاده می‌شد؛ اما در حال حاضر استفاده از آنها برای طراحی خطوط فاضلاب کاهش پیدا کرده است.
3. لوله سایلنت
زندگی‌های آپارتمانی شرایط را به سمت و سویی پیش برده است که باید در طراحی بخش‌های مختلف ساختمان از جمله لوله کشی فاضلاب، مسئله میزان آلودگی صوتی حتما مدیریت شود. لوله‌های فاضلابی سایلنت به عنوان نسل جدید لوله‌ها به شمار می‌روند که توان بالایی در مهار صدای سیال در هنگام عبور از شبکه فاضلاب را دارند. در کنار این مشخصه مهم، تمام ویژگی‌های مثبتی که در لوله‌های پلیکا برای اجرای خطوط فاضلاب وجود دارد، در لوله سایلنت نیز موجود است. البته قیمت این دسته از لوله‌ها بالاست و صرفا در برخی از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. لوله پوش فیت
پوش فیت به نوعی سیستم لوله‌کشی در ساختمان می‌گویند که اتصالات آنها نسبت به انواع دیگر لوله‌ها بسیار راحت‌تر است. سیستم لوله‌کشی پوش فیت در اجرای لوله کشی فاضلاب ساختمان‌ها کاربرد دارد. دلیل آسان بودن اتصال این نوع لوله‌ها به یکدیگر آن است که نیازی به استفاده از چسب‌های خاص یا جوشکاری برای متصل کردن آنها به یکدیگر نیست بلکه در انتهای لوله‌های پوش فیت نوعی سوکت طراحی شده است که لوله‌ها به وسیله آنها به هم متصل می‌شوند.
لوله‌های پوش فیت به عنوان یکی از جدید‌ترین تکنولوژی‌های قابل استفاده در سیستم فاضلاب به شمار می‌رود. از جمله مهم‌ترین مزایای این خطوط لوله‌کشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عمر مفید بسیار زیاد به دلیل خواص فیزیکی و شیمایی عالی
- کاهش آلودگی صوتی ناشی از حرکت مواد زائد در سیستم فاضلاب
- وزن کم و سهولت در جابجایی و نصب
- نیاز محدود به تعمیر و نگهداری
- مقاومت خوب در برابر حریق
- آب‌بندی مناسب به دلیل نوع اتصالات سوکتی
اجرای لوله کشی فاضلاب با به فیکس
تا اینجا بحث مفصلی در خصوص اجرای لوله کشی فاضلاب مطرح کردیم. ما در به فیکس تعدادی از برترین مهندسان تأسیسات را با سابقه فعالیت زیاد در پروژه‌های متعدد در کشور گرد هم آورده‌ایم. تیم فنی به فیکس سابقه بسیار زیادی در زمینه اجرای خطوط لوله کشی فاضلاب در ساختمان‌های گوناگون در کشور را دارد. خط قرمز ما در به فیکس استفاده از متریال درجه یک در کنار ارائه خدمات با قیمت مقرون به صرفه به کارفرمایان عزیز است.
با استفاده از خدمات به فیکس می‌توانید از ضمانت اجرای پروژه نیز برخوردار باشید و به این ترتیب از بابت بروز هر گونه مشکلی نیز آسوده خاطر خواهید بود. سرعت و دقت دو فاکتور مهم دیگر در اجرای پروژه‌های به فیکس است. اگر در زمینه اجرای لوله کشی فاضلاب نیاز به مشورت و راهنمایی دارید، کافیست که با ما تماس بگیرید. همکاران ما در اسرع وقت پاسخ‌گوی سؤالات شما عزیزان خواهند بود.