مشعل قلب سیستم گرمایش است و سرویس مشعل گازی و نگهداری صحیح آن در کارکرد مطلوب نقش تعیین کننده ای دارد. در این مقاله به اصول تعمیر و نگهداری مشعل گازی و گازوئیلی و همچنین عیب یابی مشعل ها می پردازیم.
نگهداری و سرویس مشعل گازی
اصول سرویس مشعل گازی و نگهداری آن بدین قرار است:
تمیز کردن بادزن مشعل گازی
برای تمیز کردن بادزن باید این کارها انجام گیرند:
– اتصالات سیمهای برق موتور پس از علامت گذاری آنها، باز شوند.
– پیچهای فلنج باز شده و موتور و بادزن از بدنه مشعل جدا شوند. باز کردن را باید از پیچ پایینی شروع کرد.
– بادزن تمیز شود.
– مجموعه موتور و بادزن بازبینی شود تا از درستی آن اطمینان حاصل گردد.
رگولاتور گاز و شیرها
شیرهای گاز به نگهداری خاصی نیاز ندارند و هیچگونه تعمیراتی نباید روی آنها انجام گیرد. شیرهای معیوب باید توسط یک شخص متخصص تعویض شده و پس از آن از نظر نشتی مورد آزمایش قرار گیرند. همچنین چگونگی کارکرد آنها و احتراق بررسی شود.
بررسی اتصالات
تمام اتصالات الکتریکی موتور و شیر برقی باید از نظر صحت و ایمنی بازبینی شوند.
نکات قابل توجه در نگهداری و سرویس مشعل ها
پس از هر عملیات نگهداری باید:
– پارامترهای احتراق تحت شرایط واقعی کار (درهای بسته موتورخانه و غیره) بررسی شوند.
– نتایج حاصله در برگه های بازرسی ثبت شوند.
عیب یابی و رفع عیب مشعل گازی
در صورت بروز اشکال در کار مشعل، ابتدا موارد زیر باید بررسی شوند:
– برق مشعل؛
– مسیر سوخت (شیر مغناطیسی گاز، رگولاتور گاز) و کلید فشار هوا؛
– وضعیت کلیدها روی پانل کنترل
اگر بدین ترتیب اشکال پیدا و برطرف نشد، باید مطابق جدول عمل شود.
نگهداری و سرویس مشعل گازوئیلی (Oil Burner)
سرویس مشعل گازوئیلی و نگهداری مشعل گازوئیلی باید حداقل سالی یکبار به ترتیب زیر انجام گیرد:
– کلید برق مشعل را در وضعیت خاموش قرار دهید.
– فتوسل را بیرون آورده با یک پارچه خشک و لطیف آن را تمیز کنید.
– اتصال کابلهای ولتاژ قوی ترانسفورمر را باز کنید.
– اتصال لوله های سوخت را از پمپ باز کنید.
– شعله پخش کن را باز و تمیز کنید.
– نازل و اجزاء داخلی آن را تمیز کنید.
– الکترودها را به دقت تمیز کرده در جای خود قرار دهید و بررسی کنید تنظیم باشد.
– فیلتر داخل پمپ را خارج و به دقت تمیز کرده و در سر جایش قرار دهید.
– کابلها و لوله های باز شده را مجدداً به نحو صحیح متصل کنید.
عیب یابی و رفع عیب مشعل گازوئیلی
در صورت بروز هر گونه اشکالی در کار مشعل ابتدا:
– شرایط کار مشعل را بررسی کنید.
– اطمینان حاصل کنید که برق مشعل وصل است.
– مطمئن شوید که جریان سوخت مشعل به طور صحیح برقرار است.
– اجزاء تنظیم شدنی مشعل در وضع مطلوب قرار دارند.
– مشعل را خاموش و دوباره روشن کنید تا از صحت انجام این فرآیند مطمئن شوید.
– اگر اشکالی در موارد مذکور مشاهده نشد، میتوان مطابق جدول اقدام به عیب یابی و رفع عیب کرد.
نگهداری و سرویس مشعل مازوت سوز
عیب یابی و رفع عیب
در صورت بروز اشکال ابتدا:
– اطمینان حاصل کنید که برق مشعل وصل است.
– مطمئن شوید که جریان سوخت مشعل به طور صحیحی برقرار است.
– رله مشعل را بررسی کنید.
– وضعیت کلیدها را روی تابلوی برق کنترل بررسی کنید.
– اگر اشکالی در موارد مذکور مشاهده نشد، میتوان مطابق شکل اقدام به عیب یابی و رفع عیب کرد. شکل یک مشعل مازوت سوز را نشان میدهد.
جداول عیب یابی مشعل گازی و گازوئیلی
جدول 1- عیب یابی و رفع عیب مشعل های گازی
| عیب | علت | چگونگی رفع عیب |
| * فشار گاز کافی نیست. | * فشار شبکه گاز شهر کم است. * کلید فشار گاز از تنظیم خارج و یا معیوب است. * فیلتر کثیف شده است. | * با شرکت گاز تماس بگیرید. * تنظیم یا تعویض کنید. (این مقاله را مطالعه کنید) * آن را تمیز کنید. |
| * موتور کار نمیکند ولی اتصال برق بسته است. | * کلید فشار هوا خراب است. * کلید مشعل (روی تابلو) یا سیمکشی اشکال دارد. * خازن موتور خراب است. * رله مشعل خراب است. * موتور خراب است. | * تعویض کنید. * کلید مشعل (روی تابول) را تعویض کنید. یا سیم کشی مشعل را بررسی و اشکال آن را رفع کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. |
| * موتور کار نکند چون مدار برق مشعل باز است. | * فیوز اصلی جریان برق سوخته است. * فیوز مخصوص مشعل سوخته است. * سیمکشی موتور به پایه رله اشکال دارد. * اکوستات درست تنظیم نیست. * کلید فشار هوا معیوب است. | * تعویض کنید. * تعویض کنید. * بررسی و اشکال را برطرف کنید. * بررسی و تنظیم کنید. * تعویض کنید. |
| * مشعل درست کار نمیکند. یعنی چند ثانیه پس از تشکیل شعله، رله ریسِت میکند. | * کلید فشار هوا از تنظیم خارج یا خراب شده است. * مدار مراقب شعله (میله یونیزاسیون) اشکال دارد. * رله خراب است. * بدنه مشعل اتصال زمین نشده است. * اتصال فاز و نول به پایه رله برعکس است. | * تنظیم یا تعویض کنید. * وضعیت میله یونیزاسیون و مدار آن را بررسی و اشکال را برطرف کنید. * تعویض کنید. * اتصال زمین کنید. * اصلاح کنید. |
| * جرقه زده نمیشود. | * الکترودهای جرقه اتصال کوتاه کرده اند یا خرابند. * کابلهای جرقه صدمه دیده اند. * ترانسفورمر جرقه خراب شده است. * رله خراب است. | * الکترودها را تنظیم یا تعویض کنید. * آنها را تعویض کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. |
| * مشعل در حین کار مکرراً خاموش می شود (رله ریست میکند). | * شعله تنظیم نیست. * فاصله بین الکترودها زیاد است. * شیر مغناطیسی گاز به دلیل افت ولتاژ باز نمیکند و ترانسفورمر جرقه نیز درست عمل نمیکند. | * جریان گاز و هوا را تنظیم کنید. * فاصله را تنظیم کنید. * این اشکال میتواند مربوط به افت ولتاژ شبکه باشد. حتیالامکان ولتاژ را تقویت کنید. |
| * بادزن مشعل مداوماً کار میکند اما جرقه زده نمیشود. | * سروُ موتور خراب شده است. * رله معیوب است. * دریچه هوای مشعل گیر کرده است. | * تعویض کنید. * تعویض کنید. * رفع گیر کنید. |
| * شعله پس میزند. | * سیستم جرق هزنی اشکال دارد. * گاز یا هوا بیش از مقدار لازم است. | * – الکترودها را بررسی و در صورت لزوم تنظیم یا تعویض کنید. – ترانسفورمر جرقه را در صورت خرابی تعویض کنید. – اتصال کابل جرقه به الکترودها را بررسی و در صورت شل بودن سفت کنید. اگر اتصال بدنه کرده است برطرف کنید. * بررسی و تنظیم کنید. |
| * صدای احتراق زیاد است. | * دیگ یا دودکش کثیف است. * مقطع دودکش کوچک است یا گرفتگی دارد. * نسبت هوا و گاز در سوخت درست نیست. * بادزن کوچک است. | * تمیز کنید. * با دودکش مناسب تعویض کنید. * نسبت هوا و گاز را اصلاح کنید. * با بادزن مناسب تعویض کنید. |
| * سر و صدای مشعل زیاد است. | * دریچه تنظیم هوا لق میخورد. * بادزن در جای خود محکم نیست. * موتور درست نصب نشده است. * یاتاقانهای موتور معیوبند. | * لقی را برطرف کنید. * محکم کنید. * بررسی و اصلاح کنید. * موتور را تعویض کنید. |
جدول 2- عیب یابی و رفع عیب مشعل های گازوئیلی
| عیب | علت | چگونگی رفع عیب |
| * موتور کار نمیکند. | * فیوز اصلی جریان برق سوخته است. * فیوز برق مشعل سوخته است. * کلید برق و یا سیمکشی برق مشعل اشکال دارد. * رله خراب است. * آکوستات یا ترموستات درست کار نمیکند. * بادزن نمیچرخد. * الکتروموتور سوخته یا خازن آن خراب است. * سیمکشی موتور به پایه رله قطع است. | * تعویض کنید. * تعویض کنید. * بررسی و اصلاح کنید. * تعویض کنید. * بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید. * بررسی و گیر آن را برطرف کنید. * تعویض کنید. * وصل کنید. |
| * موتور کار میکند اما جرقه زده نمی شود. | * گازوئیل در منبع تمام شده است. * لوله مکش پمپ هوا میکشد یا گرفتگی دارد. * نازل گرفتگی دارد. * فیلتر کثیف است. * فاصله الکترودها زیاد است. * اتصال جرقه زن به پایه رله قطع است. * ترانسفورمر جرقه معیوب است. * الکترودها معیوب شدهاند. * الکترودها اتصال بدنه دارند. | * منبع را پر کنید. * منفذ را پیدا و مرمت کنید، یا گرفتگی را رفع کنید. * آن را تمیز کنید. * آن را تمیز کنید. * برق مشعل را قطع و فاصله الکترودها را تنظیم کنید. * وصل کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. * برطرف کنید. |
| * مشعل روشن شده و کمی بعد از آن خاموش میگردد. | * لوله مکش پمپ هوا میکشد یا گرفتگی دارد. * لوله ها و شیرها منفذ دارند. * سوخت تمام شده است. | * منفذ را پیدا کرده و مرمت کنید، یا گرفتگی آن را برطرف کنید. * منفذ را پیدا و ترمیم کنید. * منبع گازوئیل را بررسی کنید. |
| * سوخت درست پودر نمیشود، شعله کوتاه و نامنظم است. | * نازل گرفتگی دارد. * فشار برای پودر کردن سوخت کافی نیست.
| * آن را تمیز کنید. * – پمپ را بررسی کنید، ممکن است چرخ دنده های آن فرسوده باشند؛ تعویض کنید. – فیلتر کثیف شده است؛ تمیز کنید. – پمپ هوا میکشد؛ منفذ را پیدا و مرمت کنید. – منبع گازوئیل بیش از حد مجاز (3 متر) پایینتر از مشعل قرار دارد؛ آن را به حد مجاز برسانید. – اگر سیستم دو لوله ای است، شاید توپی میانبر از جایش خارج شده است؛ آن را سر جایش بگذارید. |
| * شعله دود میکند. | * بادزن کثیف شده است. * هوای احتراق کافی نیست. * نازل فرسوده یا کثیف بوده و یا اندازه و زاویه مخروط آن صحیح نیست. * نازل نسبت به شعله پوش خیلی عقب است. * فشار پمپ کافی نیست. * دودکش کثیف یا مسدود شده است. | * تمیز کنید. * دمپر هوا را بررسی و تنظیم کنید. * آن را تعویض کنید. * فاصله را تنظیم کنید. * پمپ را بررسی کنید. * آن را تمیز و گرفتگی را برطرف کنید. |
| * شعله پس میزند. | * سیستم جرقه زنی اشکال دارد. * هوای اضافی * سوخت درست پودر نمیشود.
| * – الکترودها را بررسی و در صورت لزوم تنظیم یا تعویض کنید. – ترانسفورمر جرقه را در صورت خرابی تعویض کنید. – اتصال جرقه به الکترودها را بررسی و در صورت – شل بودن سفت کنید. اگر اتصال بدنه کرده است برطرف کنید. * بررسی و تنظیم کنید. – ممکن است نازل گرفتگی داشته باشد، آن را تمیز کنید. – فشار پمپ خیلی کم است؛ ممکن است پمپ هوا بکشد (منفذ را پیدا و مرمت کنید). فیلتر کثیف است (آن را تمیز کنید). چرخدنده های پمپ فرسوده اند (تعویض کنید). – منبع گازوئیل بیش از حد مجاز (3 متر) پایین تر از مشعل قرار دارد؛ آن را به حد مجاز برسانید. – اگر سیستم دو لوله ای است، شاید توپی میانبر از جایش خارج شده است؛ آن را سر جایش بگذارید. |
| * صدای احتراق زیاد است. | * دیگ یا دودکش کثیف است. * مقطع دودکش کوچک است یا گرفتگی دارد. * دمپر دودکش تنظیم نیست یا کاملاً باز است. * نازل بزرگ یا کثیف است و یا زاویه اش مناسب نیست. * نازل بیش از حد جلو رفته است. * فشار پمپ گازوئیل درست نیست. | * تمیز کنید. * با دودکش مناسب تعویض یا گرفتگی را رفع کنید. * تنظیم کنید. * با نازل مناسب تعویض کنید. * آن را در جای مناسب قرار دهید. * اصلاح کنید. |
| * صدای احتراق زیاد است. | * بادزن کوچک است. | * با اندازه مناسب تعویض کنید. |
| * سر و صدای مشعل زیاد است. | * دریچه تنظیم هوا لق میخورد. * بادزن در جای خود محکم نیست. * موتور درست نصب نشده است. * یاتاقانهای موتور معیوبند. * چرخدنده های پمپ گازوئیل فرسوده اند. * ترانسفورمر جرقه خراب است. * کوپلینگ شکسته یا معیوب است. * مشعل در جای خود محکم نیست. * گازوئیل هوا دارد. | * لقی را برطرف کنید. * محکم کنید. * بررسی و اصلاح کنید. * موتور را تعویض کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. * تعویض کنید. * آن را محکم کنید. * پمپ و لوله های سوخت را از نظر هوابندی وارسی و اصلاح کنید. |
تحریریه تیم خدمات فنی مهندسی به فیکس
