طرز کار موتورخانه به زبان ساده

طرز کار موتورخانه

شاید در نگاه اول فضای داخل موتورخانه به شدت گیج کننده و پیچیده باشد. در صورتی که هر سیستم پیچیده ای متشکل از چندین جزء ساده است که به علت تعدد آن ها، درک سیستم در نگاه اول کمی سخت باشد. در این مقاله قصد داریم طرز کار موتورخانه را با زبانی ساده و گویا بیان کنیم به طوری که بعد از خواندن کامل این مقاله می توانید با نگاه  دقیق تر و فنی تری به سیستم موتورخانه نگاه کنید.

ابتدا تمامی مباحث در مورد سیستم حرارت مرکزی گفته می شود و پس از اینکه توضیحات کامل داده شد. نحوه سیستم های سرمایشی نیز گفته می شود که کاملا از نظر سیکل عملکرد شبیه به سیستم حرارت مرکزی است.

شناخت ساختار موتورخانه به روند تعمیر موتورخانه و نگهداری موتورخانه کمک زیادی می کند.

نحوه عملکرد کلی موتورخانه

به صورت کلی طرز کار موتورخانه از سه جز زیر تشکیل شده است:

مولد های حرارتی: در سیستم های حرارتی مولد های گرما دیگ یا بویلر ها هستند که در ادامه به صورت کامل توضیح داده می شوند.

مبدل های حرارتی: گرمای تولید شده در مولد حرارتی از طریق مبدل های حرارتی به داخل ساختمان منتقل می شوند. مبدل های حرارتی به دو دسته کلی تقسیم می شوند که دسته اول جهت گرم کردن آب گرم مصرف داخل خانه هستند مثل منابع کویلی، منبع دو جداره ، آبگرمکن صفحه ای و دسته دوم مبدل های حرارتی جهت گرم کردن واحد و ساختمان هستند مانند رادیاتور ها، فن کوئل ها و هواساز ها.

لوله های رابط: لوله های رابط نقش انتقال گرمای سیال به مبدل های حرارتی و بازگرداندن آن به مولد های حرارتی دارند.

در ادامه تمامی موارد ذکر شده هر کدام به صورت جداگانه معرفی خواهند شد.

شمای کلی نحوه عملکرد موتورخانه

طرز کار موتورخانه به صورت کلی

دیگ یا بویلر ( مولد های حرارتی)

قلب یک سیستم حرارت مرکزی دیگ یا بویلر است که تاثیر مهمی در طرز کار موتورخانه دارد. تمامی گرمایش یک ساختمان از این واحد گرفته می شود. بویلر به کمک دستگاهی به اسم مشعل ( که در ادامه معرفی خواهد شد) آب داخلش را گرم می کند. آتش از طریق مشعل آتش در داخل بویلر ایجاد شده و آب پس از عبور از فضای گرم داخل بویلر به دما مورد نظر رسیده و پس از گردش داخل بویلر به سمت مصرف کننده ها(مبدل های حرارتی) حرکت می کند. پس از آن که حرارت از طریق مبدل های حرارتی به فضای ساختمان وارد می شود، مجددا آبی که دمای خود را از دست داده و حرارت خود را به محیط منتقل کرده است مجددا به دیگ باز می گردد تا مجددا گرم شود. این فرآیند گردش آب در داخل دیگ و مبدل های حرارتی به صورت دائم انجام شده و تا زمانی که نیاز به آب گرم مصرفی و گرمایش ساختمان داشته باشیم سیستم به همین صورت کار می کند.

به کمک قطعه ای به نام ترموستات دمای آب موجود در دیگ را تنظیم می کنیم.

دیگ از لحاظ جنس به دو دسته تقسیم می شوند.

  • دیگ های چدنی
  • دیگ های فولادی

دیگ های چدنی تاثیر بسیار زیادی بر طرز کار موتورخانه دارند

دیگ چدنی

دیگ های چدنی

این دسته از دیگ ها به صورت پره پره هستند( چیزی شبیه به رادیاتور). همان طور که از نام آن ها پیداست از جنس چدن می باشند. ویژگی پره پره بودن آن ها باعث می شود که حمل آن ها بسیار ساده تر باشد. چرا که دیگ تجهیز بسیار سنگینی است و حمل دیگ های فولادی بسیار دشوار است اما، دیگ های چدنی به علت ، قطعه قطعه شدن راحت تر قابل حمل هستند. همچنین به راحتی از درب ورودی موتورخانه ها عبور می کند در صورتی که دیگ های فولادی به صورت یک تکه هستند و در صورتی که ورودی بزرگی برای موتورخانه وجود نداشته باشد، ورود این نوع از دیگ ها به داخل ساختمان نیازمند تخریب و ایجاد باز شو است.

به خصوص زمانی که ساختمان ها بازسازی می شوند و احتیاج است دیگ جدیدی نصب شود، استفاده از دیگ های چدنی کاربرد بالایی دارند چرا که برای ورود آن به داخل ساختمان احتیاجی به تخریب نیست.

پس از وارد کردن دیگ های چدنی به داخل ساختمان نیاز است که توسط استاد کار ماهر و اتصالات مخصوص این پره ها به یکدیگر متصل شده و در مکان تعبیه شده نصب گردند.

دیگ های چدنی توانایی تحمل فشار بالا را ندارند و از لحاظ قیمت نسبت به دیگ های فولادی گران تر هستند.

طرز عملکرد بویلر فولادی

طرز عملکرد بویلر فولادی

دیگ های فولادی

دیگ فولادی نوع دیگری از مولد های گرمایی است. همان طور که گفته شد، این نوع دیگ به صورت یکپارچه است و توانایی تحمل فشار های بالا را دارد. به صورت کلی در ساختمان هایی که امکان جابجایی تجهیزات سنگین را دارند از بویلر های فولادی استفاده می کنند. چرا که از لحاظ قیمت و فشار کاری نسبت به دیگ های چدنی برتری دارند. از لحاظ ساختار بویلر های فولادی به دو دسته بویلر فولادی فایرتیوب و بویلر فولادی واترتیوب تقسیم می شوند.

حتما بخوانید!
علت گرم نشدن آب مصرفی موتورخانه چیست

بویلر های فولادی تاثیر بسیار زیادی در طرز کار موتورخانه دارند.

بویلر فولادی

مشعل ها

بخش دیگر مولد حرارتی مشعل ها هستند. در واقع مشعل ها خود مولد حرارتی اصلی سیستم هستند. این تجهیزات با ایجاد شعله و دمیدن آن در داخل دیگ ها، آب داخل دیگ را به دمای مورد نظر می رساند. مشعل ها روی دیگ نصب شده و مکمل بویلر ها هستند. مشعل ها متناسب با طرز کار موتورخانه ، عمل می کنند.

مشعل ها از نظر عملکردی دارای بخش های زیر می باشند.

  • بخش هوارسان
  • بخش سوخت رسانی
  • بخش ایجاد جرقه
  • بخش کنترل سیستم

سه بخش اول هوارسانی و سوخت رسانی و جرقه، مثلث احتراق را تشکیل می دهد و بخش آخر جهت ایجاد کنترل این سه بخش و بالا بردن امنیت می باشد.

مشعل موتورخانه

بخش هوارسان مشعل

وظیفه این بخش از مشعل، هوارسانی یا اکسیژن رسانی جهت ایجاد شعله بهتر و کیفیت بالاتر است که از اجزای زیر تشکیل شده است.

  • فن یا ونتیلاتور
  • دمپر یا دریچه هوا
  • صفحه چرخش هوا
  • الکتروموتور

در مشعل ها تجهیزی به اسم پرشر هوا یا فشار سنج هوا وجود دارد که این تجهیز در صورتی که فشار هوایی که به مشعل می رسد، پایین باشد، از طریق سیستم کنترلی شعله را خاموش می کند.

بخش سوخت رسان

از نظر سوخت رسانی مشعل ها دسته های زیر تقسیم می شوند:

مشعل های گازسوز

مشعل های گازوئیل سوز

مشعل های مازوت سوز

مشعل های دوگانه سوز

که نوع مازوت سوز بسیار قدیمی هستند و در حال حاضر مورد استفاده قرار نمی گیرند. در جایی که دسترسی به گاز شهری نداشته باشیم از مشعل گازوئیلی استفاده می کنیم. در حال حاضر رایج ترین نوع مشعل ها مشعل های گاز سوز هستند. نوع دوگانه سوز هم توانایی کار کردن با سوخت گاز و گازوئیل را دارند.

بخش جرقه زن مشعل

این بخش جهت ایجاد جرقه در مشعل ها است که از یک ترانس جرقه زن و یک الکترود جرقه زن تشکیل شده است.

احتراق مشعل

احتراق مشعل

بخش کنترل سیستم مشعل

این بخش به کمک دستگاهی به نام رله و همراه با تجهیزات کمکی دیگر مثل شیرهای برقی و فتوسل عمل می کند. رله نقش مغز سیستم مشعل را دارد و تمامی پروسه عملکرد مشعل توسط این تجهیز برنامه ریزی شده است.

مراحل کاری مشعل

مشعل ها به دلیل اینکه وظیفه ایجاد احتراق را دارند، نیازمند احتیاط زیاد هستند. چرا که احتراق شدید در آن ها، اگر با کنترل همراه نباشد، بسیار خطرناک می باشد.

مرحله تخلیه اجباری (پرجینگ)

هر گاه که مشعل روشن می شود، اولین مرحله ای در مشعل ها رخ می دهد پرجینگ می باشد. پرجینگ به معنای تخلیه گازهای داخل بویلر است. در این مرحله گازهای ناشی از احتراق های قبلی و گاز سوخته نشده که در داخل دیگ و سیستم موجود است، از آن خارج می شود. این مرحله حدود 30 ثانیه است و در این مدت تنها فن مشعل کار می کند و با دمیدن داخل دیگ، گاز های موجود در سیستم را خارج می کند.

مرحله اطمینان

در این مرحله، ابتدا از طریق پرشر گاز و پرشر هوا، میزان فشار سوخت و هوا بررسی شده و در صورتی میزان آن مناسب باشد اجازه خروج گاز توسط رله داده شده و شیر برقی باز شده و گاز وارد سیستم می شود( در صورتی که میزان فشار گاز یا هوا مناسب نباشد دستگاه خاموش شده یا به اصطلاح ریست می شود). به طور همزمان ترانس جرقه زن هم فعال شده و باعث ایجاد احتراق می شود. تجهیزی به اسم فتوسل در مشعل ها، مسئولیت تشخیص وجود آتش در داخل مشعل را دارند. در صورتی که شعله ایجاد نشود و فتوسل وجود شعله را تشخیص ندهد بعد از چند ثانیه مشعل ریست می کند و خاموش می شود.

مرحله کار دائم

پس از عبور از مرحله اطمینان و پس از اینکه فتوسل وجود شعله را تشخیص داد و تمامی بخش های هوارسان و سوخت رسان و جرقه به درسته کار خود را انجام دادند، مشعل وارد کار دائم شده و تا مدت زمانی که آب را به دمای تعیین شده برسانند کار می کنند.

مبدل های حرارتی

بخش اصلی دیگر موتورخانه که در طرز کار موتورخانه تاثیر مهمی دارند مبدل های حرارتی هستند که وظیفه آن ها دریافت سیال با دمای بالا، و انتفال حرارت آن می باشد.

حرارت تولید شده در تمامی موتورخانه های رایج دو کاربرد اصلی دارند:

  • گرم کردن آب گرم مصرفی
  • گرم کردن محیط ساختمان
حتما بخوانید!
مینی چیلر چیست

گرم کردن آب گرم مصرفی

تمامی ساختمان ها، نیازمند آب گرم برای مصارف دوش ها و شیرآلات بهداشتی ساختمان هستند. گرمایش این آب ها از طریق تجهیزی به نام آبگرمکن ها انجام می شود. البته این آبگرمکن های دیواری یا زمینی که قبلا می شناخته اید تفاوت دارد.

نکته بسیار مهم: در طرز کار موتورخانه، آبی که در داخل دیگ ها و سیستم موتورخانه به گردش در می آید با آبی که از طریق دوش ها و شیرآلات ساختمان استفاده می کنیم متفاوت است. در واقع ما در داخل موتورخانه دو نوع آب داریم: نوع اول آب داخل خود سیستم موتورخانه ( که سیاه رنگ و غیر قابل نوشیدن است) و نوع دوم آب شرب منازل و ساختمان است که شیر آلات بهداشتی خارج می شود. آب گرم دیگ وارد آب گرمکن شده و بدون برخورد مستقیم، گرمای آن به آب مصرفی منتقل می شود. برای اطلاعات بیشتر توضیحات آبگرمکن ها را به دقت بخواهید و تصاویر را مشاهده کنید.

در کشور ایران به صورت کلی ما سه نوع آبگرمکن داریم که مورد استفاده هستند:

  • منبع کویلی
  • منبع دوجداره
  • آبگرمکن صفحه ای

منبع کویل دار

مخزن منبع کویل دار

این مدل از منابع به صورت استوانه ای شکل هستند. حجم زیادی از آب مصرفی در داخل آن موجود است. یک کویل مسی در داخل آن وجود دارد که آب گرم دیگ وارد آن شده و پس از داخل آن عبور کرده و از طریق این کویل مسی، گرمای آن به آب مصرفی منتقل می شود.

نحوه عملکرد منابع کویل دار

منبع دوجداره

همان طوری که از اسم آن پیداست، منبع دوجداره دارای دو منبع جداگانه است که در داخل هم هستند. منبع بیرونی، دارای آب گرم دیگ است و منبع داخلی، دارای آب مصرفی است. گرمای آب داخل منبع بیرونی به منبع داخلی منتقل می شود و باعث گرمایش آن می شود.

شمای کلی از مخزن دوجداره و طرز کار موتورخانه

مبدل صفحه ای

این نوع از آبگرمکن های حجم بسیار کمی دارند و از صفحات نازکی تشکیل شده اند. آب گرم مصرفی و آب گرم دیگ به صورت جداگانه وارد آن شده و بدون برخورد مستقیم، با یکدیگر انتقال حرارت دارند.

نحوه عملکرد مبدل حرارتی صفحه ای

مبدل حرارتی صفحه ای

گرم کردن محیط ساختمان

دسته دوم مبدل های حرارتی، جهت گرم کردن محیط ساختمان در زمستان ها هستند که در ادمه به معرفی رایج ترین مبدل های حرارتی جهت گرمایش محیط اشاره خواهد شد.

رادیاتور ها

رادیاتور ها

رادیاتور ها یا شوفاژ بسیار رایج می باشند. آب گرم تولید شده در دیگ های موتورخانه وارد آن شده و به کمک پره های رادیاتور گرمای آب داخل رادیاتور به محیط منتقل می شود. آب گرم پس از اینکه دمای خود را از دست می دهد به موتورخانه برگشته تا مجددا گرم شود.

رادیاتور ها در انواع آلومینیومی، فولادی، شیشه ای و دکوراتیو و… بازار موجود است.

فن کویل ها

این مدل از مبدل های حرارتی همان طور که از اسم آن پیداست دارای دو جزء فن و کویل می باشد. فن آب گرم از داخل کویل های مسی موجود در آن گذشته و به کمک یک فن که بر روی کویل ها می وزد گرمای آن را به محیط منتقل می کنند. فن کوئل ها به صورت ها زمینی، سقفی و دیواری در بازار موجود است.

فن کوئل های سیستم گرمایشی و سرمایشی در طرز کار موتورخانه تاثیر مهمی دارند

هواساز ها

انتخاب هواساز و انواع آن

هواساز ها معمولا روی پشت بام یا محیط های باز نصب می شود. هواساز ها دارای حجم هوادهی بالایی می باشند و یک یا چند دستگاه آن می توان گرمایش یا سرمایش یک ساختمان را تامین کند. هوا ساز ها نیز دارای کویل های مسی می باشند و دارای فن های قدرتمندی هستند که هوا را از طریق کانال ها به نقاط مختلف ساختمان منتقل می کنند. همچنین هواساز ها دارای فیلتر می باشند که باعث جذب ذرات در ورود به ساختمان می شود.

پمپ ها

در سیستم های موتورخانه، پمپ به دو نوع اصلی تقسیم می شوند:

  • پمپ های تامین فشار یا بوستر پمپ
  • پمپ های سیرکولاسیون یا گردشی

پمپ سیستم موتورخانه

پمپ های تامین فشار یا بوستر پمپ

فرض کنید ساختمانی 10 طبقه نیاز به آب مصرفی دارد. فشار آب شهری توانایی رساندن آب را به این طبقه ندارد، پس به کمک بوستر پمپ ها فشار آن را افزایش داده تا آب طبقات بالا نیز برسد.

پمپ های سیرکولاسیون

پمپ برگشت آب مصرفی

این دسته از پمپ ها وظیفه ای متفاوت از بوستر پمپ ها دارند. وظیفه این دسته از پمپ ها تامین فشار نیست بلکه این پمپ ها ایجاد گردش بیشتر و افزایش انتفال حرارت را دارند. این پمپ ها در سیستم موتورخانه و معمولا روی خط برگشت نصب می شوند و این نوع پمپ ها معمولا به صورت دائم کار می باشند و در تمام مدتی که موتورخانه فعال است خاموش نمی شوند.

حتما بخوانید!
چیلر صنعتی چیست

منبع انبساط

منبع انبسط جز بسیار مهم و تاثیرگذار سیستم موتورخانه است.

کاربرد منبع انبساط

زمانی که آب داخل موتورخانه گرم شده، این گرمایش همراه با انبساط آب است. آب منبسط شده و حجم آن افزایش می یابد. اگر حجم آب افزایش یابد و راهی برای کنترل آن نباشد سیستم موتورخانه که می ترکد. برای همین از طریق منبع انبساط، میزان افزایش و یا کاهش حجم آب را کنترل می کنند.

منبع انبساط باز

منبع انبساط باز

منبع انبساط در موتورخانه به دو صورت است.

  • منبع انبساط باز
  • منبع انبساط بسته

منبع انبساط باز

این دسته از منابع انبساط معمولا بر روی پشت بام نصب می شوند و با محیط در ارتباط هستند و تحت فشار نمی باشند. دو لوله رفت و برگشت دیگ، یک لوله پر کن، یک لوله سر ریز و یک لوله تخلیه روی آن نصب می شود.

طرز کار موتورخانه

شماتیک یک موتورخانه آب گرم

منبع انبساط بسته

این دسته از منابع انبساط در داخل موتورخانه و روی کلکتور دیگ نصب می شود. فشار کاری آن ها بالاتر است. داخل آن ها یک تیوپ لاستیکی است که فشار آب به وسیله این تیوپ کنترل می شود.

سختی گیر

سختی گیر
سختی گیر رزینی

از دیگر تجهیزاتی که در موتورخانه مورد استفاده قرار می گیرد سختی گیرها هستند. آب شهر ورودی به ساختمان دارای سختی می باشد. که این سختی می بایست. سختی آب به منیزیم و کلیسیم موجود در آب گفته میشود و ظیفه سختی گیر از گرفتن منزیم و کلیسم از آب است.

وقتی آب موتورخانه سختی گیری می شود در داخل لوله ها رسوب ایجاد نمی شود و عمر موتورخانه افزوده شده و راندمان حرارتی موتورخانه بالا می رود.

پس می بایست آب سیستم موتورخانه ابتدا از داخل سختی گیر عبور کرده و سپس وارد سیستم موتورخانه شود.

معمولا پر کن سیستم موتورخانه از طریق منبع انبساط صورت می گیرد. پس کافی است آب خروجی از سختی گیر را به منبع انبساط وصل کرده تا سیستم از طریق آن پر شود.

نکته: آب خروجی از سختی گیر خوراکی نیست و مناسب برای آشامیدن نمی باشد و تنها در سیستم خود موتورخانه کاربرد دارد.

سختی گیرها به صورت کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

  • سختی گیر رزینی: سختی گیر رزینی املاح منیزیم و کلسیم آب را از آن میگیرد و سختی آب را از بین می برد. تقریبا تمامی موتورخانه ها از این سختی گیر می بایست استفاده کنند.
  • سختی گیر مغناطیسی: این نوع سختی گیرها از طریق امواج ایجاد شده روی سیستم حرارت مرکزی باعث می شود که رسوب ها روی لوله جمع نشوند. در واقع این نوع سختی گیر رسوب را از بین نمی برد بلکه از قرار گرفتن رسوب روی جلوگیری می کند.

نکته: تجربه نشان داده است که سختی گیر مغناطیسی به تنهایی توانایی جلوگیری از رسوب پذیری لوله ها را از بین نمی برد ولی می تواند در کنار سختی گیر رزینی به آن کمک کند. اما وجود سختی گیر رزینی برای هر موتورخانه ای واجب است و عمر سیستم را بالا می برد.

کلکتور ها

کلکتور ها در موتورخانه نقشیم تقسیم و توزیع آب را دارند. از یک لوله بزرگ تشکیل شده اند که انشعابات زیادی از روی آن ها گرفته می شود و هر کدام با توجه میزان مصرف، سایز لوله متفاوتی دارند. کلکتور ها روی دیگ ها، پمپ ها و هر جایی که قصد توزیع آب به چند مصرف کننده را داریم مورد استفاده قرار می گیرند.

کلکتور با پمپ خطی

کلکتور سیستم موتورخانه

کلکتور

موتورخانه سیستم سرمایشی

تا اینجا تنها به معرفی طرز کار موتورخانه گرمایشی پرداخته شد در حالی که موتورخانه دارای بخش سرمایشی نیز است.

سیستم سرمایشی ساختمان دقیقا مشابه با سیستم گرمایشی است، در این سیستم همانند سیستم گرمایشی که برای تولید آب گرم از دیگ یا بویلر استفاده می کردیم، اینجا از چیلر برای تولید آب سرد استفاده می کنیم. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله چیلر تراکمی را مطالعه کنید.

مطمئنا سیستم های موتورخانه دارای تجهیزات فرعی و مدل های مختلف و فراوان دیگری نیز است. اما تلاش ما در این مقاله ایجاد توضیحات مقدماتی در مورد موتورخانه بود و هدف بیشتر اطلاع رسانی در مورد طرز کار موتورخانه بود. با مطالعه بیشتر به فیکس می توانید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید. برای اطلاعات بیشتر نیز می توانید مقاله اجزای موتورخانه را مطالعه کنید.

در صورتی که هر گونه ابهام در مورد طرز کار موتورخانه دارید، در بخش نظرات بیان کنید تا کارشناسان به شما پاسخ دهند.

تحریریه تیم خدمات فنی مهندسی به فیکس

برداشت از مطالب سایت تنها با ذکر منبع و لینک سایت مجاز می باشد

80 دیدگاه برای “طرز کار موتورخانه به زبان ساده

  1. حسن گفته:

    شماتیک بزارید
    خیلی مفید بود
    من که سر در نمی یارم فهمیدم یه چیز های
    آموزش راه اندازی بزارید مخصوصا دوجداره

  2. رحیم گفته:

    با سلام و خسته نباشید.
    بنده یک سؤالی همیشه برام بوده و اینکه پمپی که برای تأمین آب گرم شوفاژها به کار میرود و دارای درجه حرارت نیز هست باید در تابستان که شوفاژها خاموش است نیز روشن باشد یا خیر؟!! اختلاف من و مدیر ساختمان برسر این مسءله بوده نظر بنده اینست که وقتی پمپ در مسیر برگشت شوفاژ هاست و تابستان نیازی به آنها نیست چه نیازی به روشن بودن پمپ است!!
    ممنون که پاسخ میدهید.
    رحیم از کرج

  3. سینا گفته:

    باسلام وتشکر از مطالب خوب وآموزندتون
    باتوجه به قیمت سر سام آور پکیج گرمایشی میتوان از آب گرمکن مخزنی بجای موتورخانه کوچک فقط برای گرمایش رادیاتورها استفاده کرد اگه میشه راهکار را لطف کنید با تشکر فراوان

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام وقت بخیر
      خیر امکان انجام این کار را ندارید، سیستم رادیاتورها با رفت و برگشت آب گرم انجام می شود و آب دائما در این مدار گردش دارد، اما آبگرمکن ها تنها یک خروجی آب گرم هستند و امکان گردش و سیرکوله کردن آب را ندارند.
      موفق باشید

  4. افشین گفته:

    سلام وقتتون بخیر.
    ما یک ساختمان 12 واحدی هستیم که سیستم موتورخانه ما به صورت 4 شیر رفت و 4 شیر برگشت است. یعنی شیر رفت و برگشت به صورت سه واحدی تعبیه شده است. هر سال هنگام روشن کردن رادیاتورها، 3 طرف کاملا گرم شده و یک طرف که شامل 3 واحد می باشد گرم نمی شود. راههای زیادی مثل در آوردن نافی ها و باز و بسته کردن شیرها را چندین مرحله در چندین روز باید انجام بدیم تا این سه واحد گرم شوند ولی امسال با انجام این کارها هیچ نتیجه ای نگرفتیم. در ضمن آب منبع انبساط روی پشت بام کاملا داغ است و شیرهای رفت و برگشت تمامی واحدها در موتورخانه گرم است. با باز کردن و تخلیه آب از رادیاتور حمام طبقه اول تمام رادیاتورهای واحدهای طبقه اول و دوم گرم شده و طبقه سوم هیچ تغییری نمیکند و کاملا رادیاتور سرد بوده. پس از بستن رادیاتور حمام سرجای خود، بعد از نیم ساعت رادیاتورهای طبقه اول و دوم هم سرد میشود. پمپ های موتورخانه سالم بوده و شیر وای پس بسته است. رفت و برگشت منبع انبساط و شیرهای کناری کاملا گرم است و شیرهای کف هر سه واحد نیز، باز می باشد. میخواستم بدونم مشکل از چیه و شما چه راه حلی پیشنهاد میکنید. ممنون میشم راهنمایی کنید.

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      با توجه به توضیحاتی که دادید خیلی از موارد محتمل را مورد بررسی قرار داده اید
      حتما بایستی این موارد از نزدیک بازدید شود
      با شماره های داخل سایت تماس حاصل نمایید
      با تشکر

  5. سهیل گفته:

    سلام، برای پیدا کردن هزینه های آب برق گاز پمپ ها، مشعل ها، رادیاتور و آب مصرفی و حمام موتورخانه راهنمایی میخواستم. موقعی که از آب گرم یا رادیاتور استفاده نمیکنیم باز پمپها کار میگنند؟ در هر ساعت پمپ ها چند وات برق مصرف میکنند؟ یا چقدر جریان مصرفی دارند؟ ولتاژ آنها تک فاز است یا سه فاز؟ میزان مصرف برق پمپ ها نسبت به تعداد رادیاتورها یا آب مصرفی تغییر میکند یا ثابت است؟
    ممنون میشم اگه راهنماییم کنید.

    • تحریریه به فیکس گفته:

      دوست عزیز سلام
      پمپ های سیرکوله موتورخانه معمولا به صورت دائم کار هستند و میزان مصرف و تک فاز و سه فاز بودن آن ها بسته به ظرفیت حرارتی موتورخانه شما و تعداد مصرف کننده ها متغیر است.
      برای پیدا کردن مقدار مصرف موتورخانه بهتر است یک عدد آمپرمتر تهیه کنید و آمپر مصرفی موتورخانه را از روی کابل اصلی موتورخانه در زمان های مختلف بسنجید.
      موفق باشید

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      نیازی به ضد یخ نیست. اگر عایق کاری موتورخانه و لوله ها مشکلی داره اون رو اصلاح کنید. همچنین موتورخانه را در عصر ها به طور کامل خاموش نکنید بلکه دمای ترموستات را پایین بیاورید.

  6. مهرآبادی گفته:

    سلام .امسال ترموسات پمپ برگشت شوفاژخانه کارنمیکرد وپمپ راخاموش نمیکرد ومایک ترموسات جدید خریدیم ونصب کردیم .ودرزمان نصب لوله راکاملا تمیز کرده وبعد ترموسات رابستیم ولی بازهم پمپ را خاموش نمیکند.علتش چیست ممنون میشم راهنمایم کنید.باتشکر.درضمن ساختمان ما۳واحداست وبرق تک فاز .

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      ترموستات را کامل تا آخر بچرخانید اگر ترموستات عمل کرد و پمپ خاموش شد ترموستات سالم هست. اما اگر ترموستات در هیچ دمایی عمل نکند احتمال خیلی زیاد، مدار برقی ترموستات را درست نبستید.

  7. مهرآبادی گفته:

    سلام .ممنونم ازراهنمایتان ترموسات راوقتی بادست می چرخانم پمپ خاموش وروشن میشود ولی درحالت اتوماتیک که باید خودش خاموش شود عمل نمیکند .درجه ترموسات راهم ۱۰یا۱۵درجه کمتراز ترموسات دیگ میگذارم ولی بازهم کار نمیکند.ممنون ازشما.

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام مجدد
      یه نکته اینکه اصلا به اعداد روی ترموستات اعتماد نکنید. خیلی وقت ها ترموستات ها خطا دارن و ممکنه اون ترموستات کالیبره نباشه و دمایی که تنظیم میکنید اختلاف داشته باشه با دمای واقعی قطع ترموستات.
      شما وقتی ترموستات می چرخونی… هر جایی که پمپ خاموش میشه، اونجا میشه حدودا دمای قطع پمپ. پس اگر ترموستات رو حوالی همون دما قرار بدید ترموستات اتومات میکنه.
      یه نکته دیگه هم این هست که اصولا پمپ های سیرکوله موتورخانه از نوع دائم کار انتخاب میشوند بنابراین خیلی نگران خاموش نشدن پمپ سیرکوله موتورخانه نباشید. چرا که حتی اگر این پمپ به صورت دائم هم روشن باشد آسیبی بهش نمی رسه و در برخی موتورخانه اصلا برای این پمپ ترموستات نصب نمی کنند و پمپ دائما روشن است.

  8. سبحان گفته:

    باسلام اختلاف ترموستات پمپ موتورخانه باترموستات دیگ 15درجه گداشتیم وبعداز حدود دودقیقه ارخاموش شدن دیگ پمپ هم خاموش وچند دقیقه استراحت میکندوسپس روشن میشود وهوای منزل خوب گرم نیست چکار باید کرد متشکرم

  9. بهروزنجفی گفته:

    سلام منزل ما دوطبقه دارای موتورخانه اب گرم مصرفی زودسردمیشودولی به رادیاتوهاازگرمانمیشه دست زد. منبع دوجداره داردموتورخانه

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      اگر این مشکل جدیدا ایجاد شده و در گذشته وجود نداشته احتمالا منبع آب گرم شما رسوب گرفته و باید رسوب گیری شود.
      اما اگر این مشکل همیشگی باشد به این معنی است که حجم منبع آب گرم انتخاب شده برای موتورخانه شما کوچک است و باید از منبع بزرگتری استفاده کنید.

      در ضمن دمای رادیاتورها نباید تا این حد زیاد باشد که نشود به آن دست زد. حتما دمای دیگ ها را پایین تر بیاورید.

  10. محسن رضوانی گفته:

    سلام
    در سیستم موتورخانه ما اگر پمپ را خاموش کنیم باز اتفاقی در میزان حرارت دهی رادیات اتفاق ننی افتد یعنی بدون کارکرد پمپ را دیاتها گرم است اشکالی دارد از پمپ استفاده نکنیم

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      زمانی که پمپ های سیرکوله خاموش است، به خاطر خاصیت “ترموسیفون” سیستم شما چرخش بسیار کمی خواهد داشت اما این میزان کم هست و برای گرم کردن رادیاتورها کفایت نمی کند.
      شاید این پمپ برای رادیاتورها نیست.
      اما به صورت کلی اگر پمپ را خاموش می کنید و رادیاتور گرم می ماند و مشکلی برای بخش های دیگر موتورخانه به وجود نمی آورد، پمپ ها را دائما خاموش کنید.

  11. احمد گفته:

    سلام ساختمان ما چهار طبقه چهار واحدی هست مشکل واحد طبقه اول این است که رادیاتورهای این طبقه سرد میباشد در حالی که طبقه های دو تا چهارم این مشکل رو ندارند اما وقتی پمپ رو یکسره میکنیم مشکل بر طرف میشه خواستم بپرسم شوفاژ طبقه اول با اینکه نیاز به پمپ نسبت به طبقات بالاتر ندارد، چرا باید سرد باشد

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      احتمال داره لوله کشی ساختمان شما از طبقه چهارم تقسیم شده. یعنی یک لوله مستقیم به طبقه چهارم رفته و بعد به ترتیب به طبقات پایین تر انشعاب داده شده.
      شیر های طبقه اول و احتمال گرفتگی اون بررسی کنید.
      پمپ هم به صورت دائم روشن کنید. این نوع پمپ ها دائم کار هستند و مشکلی برای اون ایجاد نمیشود.

  12. محمود گفته:

    با عرض سلام و تشکر به خاطر ارایه مطالب فنی بسیار جالب که آن را به زبان ساده توضیح داده اید.

  13. مهندس سالار گفته:

    با سلام و تشکر از مطالب بسیار خوبتون چند سئوال داشتم 1) اگر مولد چدنی باشد تا چه درجه ای می‌توان دما را بالا برد 2) امکان دارد که از یک پمپ جهت شوفاژ و سیرکوله استفاده شده باشد به این دلیل که وقتی پمپ شوفاژ را کم میکنیم وقتی هوا رو به بهار می‌رود شوفاژها ولرم شده و باعث می‌شود آب داغ نداشته باشیم 3) پمپ سیرکوله و پمپ برگشت در کجا قرار گرفته و پمپ برگشت آیا آب شوفاژ را بر می‌گرداند یا کارایی دیگر دارد با تشکر از مطالب بسیار ارزندتون

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام وقت بخیر
      ممنون از نظرتون
      1- دمای ترموستات دیگ ها از 80 بالاتر نزارید چون رسوب گذاری سیستم زیاد می شود. فرقی نداره دیگ چدنی باشه یا فولادی
      2- بله. اصلا شکل درست و استاندارد موتورخانه به همین صورت است. سیرکوله رادیاتورها و سیرکوله آب گرم باید از هم جدا باشد تا به صورت جداگانه کنترل شود.
      3- بگذارید اینجوری توضیح بدم: سه نوع پمپ داریم. پمپ سیرکوله رادیاتورها، پمپ سیرکوله آب گرم موتورخانه، پمپ برگشت آب گرم مصرفی
      این که این پمپ ها کجا قرار گرفته اند بستگی به موتورخانه و چینش اون داره اما کاربرد اون به صورت زیر هست:
      پمپ سیرکوله رادیاتورها: گرم کردن رادیاتورها
      پمپ سیرکوله آب گرم موتورخانه: گرم کردن آب مصرفی
      پمپ برگشت آب مصرفی: لطفا این مقاله را بخوانید

      و در آخر این نکته رو عرض کنم پمپ سیرکوله رادیاتورها و پمپ سیرکوله آب مصرفی آب سیستم موتورخانه را به گردش در می آورد و آب شرب نیست
      اما پمپ برگشت آب مصرفی، آب شرب را به گردش در می آورد.
      موفق باشید

  14. مهندس سالار گفته:

    با سلام و احترام مجدد و تشکر بیکران از گروه به فیکس و شما استاد بزرگوار توضیحات بسیار آموزنده و مقاله مربوطه در خصوص پمپ برگشتی بسیار عالی بود خیلی چیزها یاد گرفتم. یه مورد سؤال دیگه1) آیا پمپهای مذکور نیاز به روانکاری یا نگهداری بخصوص دارد اگر نیاز دارد نحوه روانکاری چگونه است 1) کدام قسمت ٢) پمپ در چه وضعیتی باشد روشن یا خاموش. ارادتمندم

  15. علی گفته:

    سلام خسته نباشی دوستان عزیز…..خیلی زحمت کشیدید بدون توقع ….خداوند پشت و پناهتان باشد …
    شما در تشریح مشعل از یون صحبتی نکردید فقط چشمی را توضیح دادید …از همه شما که در آگاهی کمک می کنید متشکر دست خدا یاورتان باد

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام ممنون از نظرتون و اینکه به ما انرژی میدید
      توی این مقاله سعی شده کلیت موتورخانه به صورت کلی توضیح داده بشه و از هر موردی یک مثال ساده زده بشه
      و الا هر کدام از این موارد، قابل بسط دادن هست
      ممنون از شما
      موفق باشید

  16. مهندس سالار گفته:

    با سلام و تبریک سال نو به مهندسین شایسته گروه به فیکس، لطفا راهنمایی بفرمایید،1) آیا منبع انبساط باز در پشت بام عایق شود بهتر میباشد و به چه دلیل 2) آب گرم رادیاتور ها و آب گرم گردشی منبع کوئل با یک پمپ در زمستان کار می‌کند الان که هوا گرم شده فلکه ها به سمت رادیاتورها بسته و پمپ را هم خاموش کردن و آب گرم مصرفی زود سرد می شود در حال حاضر پمپی که خاموش شده را می‌توانیم سرویس بذاریم با تشکر

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام ممنون از شما
      1- بله بایستی عایق شود و دلیلش جلوگیری از اتلاف حرارت است.
      2- برای منبع کویل دار حتما می بایست یک پمپ وجود داشته باشد که آب را به گردش درآورد. معمولا منابع کویل دار یک پمپ مجزا برای خود دارند. در صورتی که پمپ مجزا دیده شده است حتما پمپ را روشن کنید و در صورتی که پمپ مجزا ندارد، پمپ مشترک با رادیاتور ها را روشن کنید تا آب به گردش در آمده و منبع سرد نشود.

      موفق باشید

  17. مهرشاد گفته:

    با سلام و سپاس از صفحه خوب شما
    متاسفانه در این زمینه اطلاعات خیلی کمی دارم
    سوال دارم از خدمتتون
    1. فن کویل ها و چیلرها حتما موتور خانه دارند ؟ و حالت بدون موتورخانه آنها وجود ندارد ؟
    2. آبگرمکن و پکیج هر دو هم میتوانند بدون موتورخانه باشند هم با موتورخانه ؟
    3. هواساز چطور ؟
    4. آیا رادیاتور نیاز به سرویس داره ؟ اگر بله چگونه است ؟
    5. اون آب سیاه و غیر قابل آشامیدن ، آبی است که کثیف شده یا محلول خاصی است ؟
    از توجه شما ممنونم

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      بنده توصیه میکنم همین مقاله رو یک بار از اول و مقالات مشابه توی سایت رو بخونید. سوالاتتون طوری هست که هنوز اساس کار رو متوجه نشدید.

      1- چیلر خودش از اجزاری موتورخانه هست. فن کویل اگر با پکیج کار کنه نیاز به موتورخانه نداره
      2- جفتشون بدون نیاز به موتورخانه هستند.
      3- نیاز به موتورخانه دارد!
      4- خیر
      5- آب داخل خودش سیستم هست و محلول خاصی نیست.

  18. گلناز گفته:

    سلام وقت شما بخیر
    خییییلی مطلبتون عالی و مفید بود ، بدون اطلاعات قبلی این مطلب رو خوندم و بسیار عالی متوجه شدم. سپاس از زحمت شما

  19. سان استایل گفته:

    بسیار زحمت کشیدید و تشکر بایت اینکه این اطلاعات رو در اختیارمون قرار دادید

  20. علی گفته:

    سلام وقت به خیر ممنون از زحمات شما مطالب ساده بیان شده و علمی کاربردی بود،امیدوارم همیشه موفق و سلامت باشید فدائی ،

  21. علیرضا گفته:

    سلام وقتتون بخیر. ما منبع دوجدارمون معمولا ولرم هستش. به ندرت داغ میشه. ولی آب شوفاژمون گرمه همیشه. آب مصرفی ولی زود سرد میشه. مشکل چی میتونه باشه که انقدر منبع دوجداره ولرمه. منبع پشت بام ولی گرم هستش.

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      به احتمال خیلی زیاد منبع دوجداره شما رسوب گرفته و بایستی یا اسیدشویی شود و یا به طور کلی تعویض گردد.
      برای ابراز نظر قطعی باید از نزدیک بازدید شود.

  22. احمد خدایی گفته:

    سلام احمد هستم ، ممنون از توضیح هایتان
    سوالی دارم مختصر مطرح می کنم بطور کلی موتور سرکوله که فقط به برگشت رادیاتور ها وصل هست در چه زمانی باید شروع به کار کند( در زمستان) با این توضیح که ترموستات دیگ شوفاژ روی 60 و ترموستات جداره لوله برگشت روی 50 درجه تنظیم باشد. یعنی ترموستات سرکوله باید وصل باشد زمانی که به آب برگشت به 60 درجه رسید قطع شود یا برعکس ممنون.

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام. ممنون از نظرتون
      دقیق متوجه منظور شما نشدم
      موتورخانه و رادیاتورها هر زمانی فعال می شود که ساکنین احساس سرما کنند و نیاز باشد سیستم گرمایش فعال شود.
      ترموستات روی دیگ به طور معمول باید 10 درجه بالاتر از ترموستات روی پمپ تنظیم گردد.

  23. زهره گفته:

    سلام مطالب خوب ومفیدی بود دستتون دردنکنه موفق باشیدانشاالله . من ۲سوال داشتم . ۱. آیاپمپ حتما لازمه کارکنه ؟ چون بخاطرسروصدای زیادی که داره ماخاموشش کردیم ۲. اگرآب قطع بشه میشه همچنان موتورخانه کارکنه یانه ؟ خیلی ممنون میشم جواب بدین

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      1- پمپ های گردش آب حتما باید کار کنن و اگر خاموشش کنین رادیاتورها یا فن کویل ها سرد میشن
      2- اگر آب قطع بشه موتورخانه همچنان کار میکنه… مگر اینکه نشتی آب داشته باشین و آب داخل سیستم تخلیه بشه

  24. رحمانی گفته:

    باسلام سیستم گرمایشی مدرسه چند روزی است یک سمت آن کاملا گرم و سمت دیگر دو کلاس گرم بقیه هر کدام نسبت به بعدی گرم و در کلاس آخر کاملا سرد است لطفا راهنمایی کنید چون در روستا هست . متسکرم

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      این مورد باید از نزدیک بازدید بشه و سیستم لوله کشی بررسی بشه اما چند تا احتمال میدم. این ها رو بررسی کنید:
      1- شیرها رو چک کنید شاید در مسیر شیری بسته باشه و باعث شده باشه اون کلاس سرد بشه
      2- خرابی و یا ضعف پمپ و عدم توانایی پمپ برای گردش در مسیرهای طولانی
      3- بررسی کنید سیستم هوا نگرفته باشه
      4- گرفتگی در لوله ها و شلنگ های متصل به تجهیزات

  25. حميدرضا گفته:

    باسلام
    متاسفانه برخي از همسايه ها بدون توجه درجه موتورخانه را روي 90 ميگذارند وهرچه تذكر ميدهيم توجهي نمي كنند.ميخواستم بدونم آيا ترفندي هست كه بتوان درجه موتورخانه را طوري جابجا كرد كه 10 درجه بيشتر از مقداري واقعي نشان دهد؟

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      خیر همچنین امکانی وجود ندارد
      شما اگر دمای روی ترموستات را کم تغییر دهید مقدار دما روی دماسنج دیگ و منبع کویل دار تغییر می کند.
      صحبت کردن با همسایه ها روش منطقی تری هست!

  26. محمد_سنندج گفته:

    سلام ما یه کارگاه قارچ داریم که برای دستگاه های هواسازمون و حمام و دسشوی آب گرم احتباج داریم. قبلا از دیگ دستساز استفاده میکردیم که وسطش لوله آتش خوار هست و مشعل توی لوله قرار دارد ولی این دیگه خوب آبو گرم نمیکنه و مصرف انرژیش بالاس. حالا میخوایم از دیگ چدنی استفاده بکنیم برای گرم کردن آب و میخواستم از شما مشاوره بگیرم. میشه از دیگ چدنی خالی بدون تجهیزات موتور خانه و مثل آب گرم کن دیواری ازش استفاده کرد؟
    یه سوال دیگه اینکه ظاهرا شما گفتید آبی که از داخل سیستم موتور خانه میگذره کثیفه و قابل شرب نیس. این کثیف بودن بخاطر موندن آبه؟ ینی اگه بشه از دیگ چدنی خالی استفاده کرد و آب جریان داشته باشه هم دوباره سیاه و غیر قابل شرب میشه؟

    • تحریریه به فیکس گفته:

      سلام
      شما علاوه بر دیگ چدنی به یک منبع دو جداره یا منبع کویل دار برای آب گرم مصرفی نیاز دارید.
      امکان استفاده مستقیم از خروجی دیگ چدنی برای مصرف وجود ندارد.
      آب داخل سیستم موتورخانه قابل شرب نیست و دلیلش این هست که لوله های موتورخانه از نوع فولادی سیاه هستند و گالوانیزه نیستند که باعث میشه رنگ آب تغییر کند. همچنین استفاده خروجی دیگ چدنی برای مصرف، به شدت عمر دیگ و سیستم را پایین میاره و کار کاملا اشتباهی هست.
      حتما باید یک منبع کویل دار یا دوجداره خرید کنید

  27. نوری گفته:

    سلام . مطالب عالی بود بخصوص برای بنده که ارزیاب خسارت بیمه هستم برای شناسایی و تعین خسارت موتورخانه یک مجتمع مسکونی از مطالب شما استفاده بردم.

  28. امیر گفته:

    سلام
    سوالم اینه که در مدارهای با سیکل منبع انبساط بسته ، مثل دیگهای چگالشی جدید،که از لولاس هدر استفاده میکنند ، پرکن اب سیستم از کجاست؟چطوری سیستمو اب میکنیم،سیکلمون بستست

  29. سعدی احمد گفته:

    سلام ببخشید تو یه مدرسه دورافتاده روستایی هستم…فن تهویه هوا خراب شده آیا کار کردن اون اجباریه…حداقل تا یه روز که فن جدید برام بیاد؟لطفا سریع جوابل بدین موتورخانه گازوییلی هست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *