روفتاپ پکیج چیست

روفتاپ پکیج حجم ثابت یکی از مهمترین و برجسته ترین اجزای تهویه مطبوع میباشد. اولین دلیل استفاده از آن شامل هزینه پایین طراحی راحت و انعطاف پذیر بودن آن میباشد. در این مقاله به بررسی انواع روفتاب پکیج ها و مشخصات آن ها روش های نصب و راه اندازی آن میپردازیم.

منظور از پکیج در نام این محصول به این دلیل میباشد که هم از اجزای تهویه مطبوع مانند هواساز و همچنین سیکل تبرید در یک مجموعه با یکدیگر ترکیب گردیده است. مطابق با استاندار ARI این دسته از اجزای تهویه مطبوع که در کارخانه تولید و مونتاژ میگردند شامل اواپراتور یا کویل سرمایشی، بلور، کمپرسور، کندانسور و موتور فن کندانسور میباشد. در این محصول سیکل تبرید تراکمی با مصرف انرژی الکتریکی برودت تولید کرده و برودت تولید شده توسط بلورفن و گردش هوا، سرما را انتقال میدهد.

از جمله کاربرهای روفتاپ پکیج ها تامین تهویه مطبوع شامل کنترل دمای محیط، مقدار رطوبت گردش هوا و اگزاست و فیلتراسیون میباشد. البته روفتاپ پکیج ها به کنترل رطوبت انجام نمیدهند ولی با کاهش رطوبت هوا، مقدار رطوبت را به سطح قابل قبولی کاهش میدهند. تمام روفتاپ پکیج ها قابلیت ایجاد برودت و کاهش دمای هوا را دارند در حالی که بعضی از آنها به به کویل گرمایی آب گرم و بخار یا هیتر گرمایی امکان کنترل گرما را داشته اند و توایی کنترل دما در فصول سرد سال را نیز پیدا میکنند.

ظرفیت روفتاپ پکیج ها

پکیج های روفتاپ در بازه ظرفیت 1 الی 100 تن تبرید قابل طراحی و تولید میباشد. این پکیج ها در دو نوع تولید و طراحی میگردد. اولین در نوع حجم ثابت در این روش مقدار هوا دهی روفتاپ پکیج ثابت میباشد و در ظرفیت های مختلف دمای هوا تغییر میکند. نوع دوم طراحی روفتاپ پکیج حجم متغبر میباشد که دمای خروجی از روفتاپ پکیج ثابت در نظر گرفته میشود اما مقدار هوای آن در بازه های مختلف تغییر میکند. در حالت کلی تقریبا ساختار و اجزای این دو دسته از روفتاپ پکیج ها یکسان میباشد اما روفتاپ پکیج حجم متغیر دارای چندین ویژگی جدید تر نسبت به نوع حجم ثابت میباشد. روفتاپ پکیج ها با ظرفیت 2 الی 30 تن تبرید بیشتر از نوع حجم ثابت میباشد اما در ظرفیت 30 الی 100 تن تبرید ساختار آن به صورت حجم متغیر میباشد. البته این دسته بندی مطلق نمیباشد و در ظرفیت های بالاتر نیز روفتاپ پکیج ها به صورت حجم ثابت نیز موجود میباشد و در ظرفیت پایین تر نیز روفتاپ پکیج های حجم متغیر طراحی و تولید میگردند. همان طور گفته شد روفتاپ پکیج ها در حجم متغیر احتیاج به متعلقات دیگر میباشند که به جهت اقتصادی بهتر است در ظرفیت های بالا مورد استفاده قرار گیرد.

 انواع روفتاپ پکیج ها

روفتاپ پکیج ها در صنعت تهویه مطبوع دسته بندی های مختلفی میگردند. اولین و مهمترین دسته بندی یک پارچه و دو پارچه بودن آن میباشد. زمانی که تمام اجزای روفتاب پکیج در یک یونیت و واحد قرار گیرند به آن روف تاپ پکیج یکپارچه میگویند و زمانی که به صورت جدا از هم و در دو قالب عمل بکنند به صورت روفتاپ پکیج دو پارچه نام گذاری میگردند. روفتاپ پکیج های یکپارچه به صورت که به پکیج های پشت بامی نیز شهرت دارند عموما در پشت بام ها قرار میگرند البته میتواند بر روی زمین نیز قرار بگیرند. پکیج های روفتاپ قادر میباشند به صورت همزمان اتصال هوای هوای رفت و برگشت را متصل کنند.

مشخصات فنی روفتاپ پکیج ها

شکل بالا یک روفتاپ پکیج مربوط به شرکت کریر میباشد که اجزای اصلی یک روفتاپ پکیج را معرفی کرده است.

1 . کمپرسور میباشد که معمولا در زیر کندانسور قرار گرفته است.

2 . کویل کندانسور میباشد که به از کویل های مسی به همراه فین آلومینیومی تشکیل گردیده است.

3. موتور فن کندانسور میباشد که به جهت انتقال هوا محیط از کویل کندانسور مورد استفاده قرار میگیرد
4. کویل اواپراتور میباشد این کویل نیز مانند کویل کندانسور از جنس مس میباشد و معمولا سایز لوله های آن 2/1 یا 16/5 میباشد و چهار ردیف ساخته میشود.
5. بلور اواپراتور این بلور با مشخصات فنی افت فشار و هوادهی به جهت روفتاپ پکیج انتخاب میگردد و وظیفه گردش هوا و تهویه مطبوع را بر عهده دارد.
6. فیلتر فلزی یا فیلتر نمدی میباشد که جهت فیلتراسیون و کاهش آلاینده های هوای تهویه شده مورد استفاده قرار میگیرد.
7. این مبدل حرارتی زیر محفظه اواپراترو قرار گرفته است و باعث افزایش ظرفیت روفتاپ میگردد.
8. اگزاست فن این قطعه به صورت سفارشی در سیستم های روفتاپ پکیج ها قرار میگیرد در روفتاپ پکیج ها که کانال کشی های طولانی متصل میگردد باید به جهت هوای برگشت یک فن برگشت نیز قرار داد
9. تابلو برق و سیستم کنترل که به جهت عملکرد صحیح روفتاپ پکبج میباشد معمولا در ارتفاع حدود 1.2 متر قرار میگیرد. سیستم کنترل در روفتاپ پکیج ها شامل یک ترموستات یا یک مینی PLC با برند های معتبری همچون CAREL یا DANFOSS میباشد.
10. پایه یا شاسی روفتاپ پکیج میباشد که قطعات اصلی بروی آن اسمبل و قرار میگیرند.

مزایا و معایب روفتاپ پکیج

کارخانه های تولید تهویه مطبوع، روفتاب پکیج را در ظرفیت ها و ابعاد محدود تولید میکنند. این روفتاپ پکیج عموما تمام تجهیزات آن بر روی یک شاسی قرار میگیرد. این مجموعه در ابعاد و وزن بالای یک تن جهت برودت ساختمان با کانال کشی متصل میگردد. در پکیج های روفتاپ معمولا به جهت سرمایش فضا در نظر گرفته میشود. روفتاپ پکیج ها معمولا در یک زون را به صورت نهایتا دو بخش قابل پوشش میباشد.

در مجموع مزیت پکیج نسبت به سیستم های تهویه مطبوع شامل زیر است:

مهندسی تولید

شرکت های تولید کننده شرکت روفتاپ پکیج زمان قابل توجهی را به تست، انتخاب تجهیزات و هماهنگی اجزای جهت بهره وری بیشتر در طول عملکرد آن، بها میدهند. جهت سهولت در نصب و نگهداری روفتاپ پکیج ها، آزمایش های کارخانه های تولید روفتاپ پکیج میتوانند میزان عملکرد و بازدهی و همچنین تاییده QC کارخانه برسد. همچنین این آزمایش ها مقدار صدا و لرزش پکیج های روفتاپ را حداقل مقدار ممکن میرساند.

سهولت در نصب

طراحی پکیج های روفتاپ در کارخانه های تهویه مطبوع در جهت بهسازی و کوچک کردن کارهای یدی و پرزحمت میباشد. روفتاپ پکیج ها جهت اتصال برق اصلی دستگاه نقطه اتصال در قسمت قدرت تابلو برق مشخص گردیده است که تامین آن بسیار ساده میباشد. در قسمت مکانیک یک روفتاپ پکیج احتیاج به هیچ اتصال مکانیکی نمیباشد. داشتن یک پشت بام همسان و تراز جهت قرار گرفتن روفتاپ پکیج که پس از ساخت شاسی جهت پکیج های روفتاپ بر روی آن قرار میگیرد. پس از نصب فیزیکی دستگاه کانال ساز ها جهت اتصال آن اقدام کرده و رفت و برگشت روفتاپ را بررسی میکنند.

توجه: لازم به ذکر است در صورتی که روفتاب پکیج در صورتی که به صورت دو پارچه تهیه گردد باید مهندسی در انتخاب و یونیت ها صورت پذیرد. همچنین باید لوله کشی مسی بین دو دونیت صورت پذیرد و اتصال تست ازت و شارژ گاز گردد. همچنین انجام سیم کشی بین دو دستگاه نیز باید به صورت کامل صورت پذیرد. معمولا کارفرما ها به دلایل مثل تولید در کمپرسور و یا استاندارهای اجرایی مجبور به تهیه دو پارچه روفتاب میگردند.

مونتاژ و تست کارخانه

مهمترین مزیت روفتاب پکیج انتخاب مهندسی و تست آن در کارخانه میباشد. اجزای روفتاب پکیج بهینه سازی میگردند در حداقل ابعاد و سایز ممکن در حالی مکان فضای سرویس و تعمیر روفتاب پکیج قابل دسترس و محیا میباشد. در کارخانه های معتبر تولید روفتاب پکیج و چیلر تمامی قسمت های مکانیکی و برقی تست میگردد و در محل سایت احتیاجی به تست نمیباشد.

عدم اشغال فضای مفید

روفتاب پکیج معمولا در فضایی از ساختمان استفاد می شوند که قابل استفاده جهت مقاصد دیگر نمیباشند. سیستم های حرارت مرکزی معمولا احتیاج به اتاق تجهیزات و موتورخانه میباشند که باعت تحمیل هزینه به کارفرما میباشد. لذا روفتاب پکیج یکی از گزینه های جذاب جهت سازنده ها و مالکان ساختمان های بزرگ میباشد.

در سیستم های حرارت مرکزی هوارسان بزرگ احتیاج به حجم بالای کانال کشی جهت تامین هوای محل مورد تهویه را دارند. لذا در این دسته از ساختمان ها ارتفاع سقف بالا و فضای رایزر بالایی مورد نیاز است. در سیستم های روفتاب پکیج نیز مقدار کانال کشی مورد نیاز بزرگ میباشد اما با تقسیم بار برودتی و استفاده از متعدد از آن ها، تاثیر چشمگیری در کاهش حجم کانال کشی و اشغال فضای مفید ساختمان دارد.

کارکرد مستقل

استفاده هم زمان از چند روفتاب پکیج بهتر از استفاده یک روفتاب پکیج مرکزی میباشد. در صورتی که یکی از دستگاه ها از دچار ایراد گردد کل ساختمان از مدار خارج نمیگردد. در حالتی که چندین روفتاب پکیج تعبیه گردد با خرابی یک دستگاه فقط زون مورد تهویه آن از مدار خارج میگردد. این یکی از مهمترین دلایل استفاده از چندین دستگاه به جای استفاده از یک دستگاه میباشد.

 اندازی گیری مصرف انرژی مستقل

زمانی که به ازای هر از یک دستگاه مستقل استفاده گردد، هر واحد میتواند به صورت جدا هزینه مصرف انرژی را بپردازد. این یک مزیت هم برای مالکان و مستاجران میباشد. در ساختمان های اداری که میزان ساعت کاری شرکت ها متفاوت میباشد با جدا سازی تهویه مطبوع آن به وسیله روفتاب پکیج و تفکیک هزینه واحد ها مصرف انرژی ساختمان نیز کاهش میابد. این متدد برای ساختمان های متوسط با کاربرد اداری، مورد توجه و استفاده بسیاری میباشد. لازم به ذکر است استفاده از این شیوه جهت ادارات بزرگ و مال ها مقرون به صرفه نمیباشد.

معایب روفتاب پکیج

استفاده از روفتاب پکیج برای استفاده از تمام ساختمان ها مناسب نمیباشد. در ساختمان ادارات دولتی و ساختمان های بزرگ استفاده از روفتاب پکیج مقرون به صرفه نمیباشد. همان طور که در مزایا استفاده از روفتاب پکیج عنوان گردید استفاده از متعدد و جداگانه از روفتاب پکیج باعث صرفه جویی در مصرف انرژی میگردد. اما در صورتی این تعداد بیشتر از اندازه بالا برود باعث افزایش تصاعدی هزینه های اولیه و هزینه های تعمیرنگهداری میگردد. لذا در این دسته از ساختمان ها سیستم حرارت مرکزی بسیار کارامد تر میباشد.

حال به بررسی دقیق معایب روفتاب پکیج نسبت به سیستم حرارت مرکزی می پردازیم.

عملکرد روفتاب پکیج

عملکرد روفتاپ پکیج هم به عنوان مزیا روفتاب پکیج عنوان میگردد و به عنوان معایب آن در نظر گرفته میشود. بخاطر اینکه تمام اجزای روفتاب پکیج از قبل انتخاب، تولید و مونتاژ گردیده است لذا قابلیت انعطاف پذیری آن در مقابل کاربرد های مختلف کاهش میابد. این عیب خصوصا در روفتاب پکیج های سایز های کوچکتر بیشتر نمود پیدا میکند. لذا استفاده از روفتاب پکیج جهت تمام کاربرهای تهویه مطبوع امکان پذیر نمیباشد. تجهیزاتی از قبیل کویل برودتی ظرفیت بالا، رطوبت ساز، هیتر گرمایی، فیلتراسیون و … همگی در یک مجموعه قابل دسترس نمیباشد.

بنابراین انتخاب سیستم دوپارچه و یا سیستم حرارت مرکزی جهت کاربردهای خاص بهتر میباشد.

به عنوان مثال در سیستم های 100 درصد هوای تازه روفتاب پکیج استفاده از بسیار مشکل میباشد که باعث عدم کاربرد صحیح میگردد. لذا استفاده از سیستم حرارت مرکزی در این کاربرد مناسب میباشد.

تعمیر و نگهداری روفتاپ پکیج ها

جهت نیروی تعمیر و نگهداری حضور در یک محل مانند موتورخانه و دسترسی به تمام سیستم مناسب میباشد. روفتاب پکیج ها معمولا در پشت بام قرار دارند و معمولا شرایط محیطی مانند باران باد گرمای شدید شرایط را برای تعمیرات سخت میکند.

لرزش و تولید صدا

اگرچه قدم های بسیاری جهت کنترل و رفع لرزش و صدای روفتاب پکیج ها برداشته شده است ولی از بین بردن آن بسیار پیچیده و هزینه بر میباشد. در سیستم های حرارت مرکزی مانند چیلرهای آبی با قرار گرفتن در داخل موتورخانه صدا آن مهار میگردد. اما همان طور میدانیم ساختار روف تاپ پکیج سبک است که این خود باعث انتقال لرزش میگردد. همچنین ممکن است مقاوت اسکلت ساختمان در پشت بام در قبال لرزش روفتاب پکیج مناسب نباشد که باعث انتقال صدا و لرزش از روفتاب پکیج میگردد.

روفتاب پکیج ها معمولا به دلیل کاهش مقدار کانال کشی در نزدیکی محل مورد تهویه قرار گرفته، نصب میگردند اما فرصت تضعیف صدا منتقل شده به داکت کم میگردد. در روفتاب پکیج های که به محل تهویه نزدیک میباشد صدا فن و کمپرسور به محل مورد تهویه منتقل میگردد.

کارکرد در شرایط محیطی

طراحی روفتاب پکیج ها بر مبنای کارکرد شرایط محیطی در تمام فصول سال میباشد. این دستگاه باید در معرض باران و طوفان بدون ورود هیچ گونه آبی به داخل آن کار بکند. اما گذشت زمان و فرسایش، خوردگی و در معرض نور آفتاب بودن باعث آسیب و کاهش IP آن میگردد. لذا عمر روفتاب پکیج ها معمولا پایین میباشد.

تاثیر دمای محیط

روفتاب پکیج ها به دلیل قرار گیری در پشت بام در معرض دمای هوای بیرون میباشد. روفتاب پکیج ها میتوانند در دمای 15 الی 20 درجه سانتی گراد بالاتر از دمای محیط باشد. جهت جلوگیری از کاهش ظرفیت اسمی دستگاه بهتر روفتاب پکیج عایق گردد.

کاربرد روفتاب پکیج ها

روفتاب پکیج ها معمولا در کاربرد های با ظرفیت حرارتی پایین مورد مصرف قرار میگیرند. از جمله کاربردهای آن میتوان به

• ساختمان های اداری
• مدارس
• انبارها
• فروشگاه های متوسط
• رستوران ها
• کاربردهای مسکونی

ساختمان های اداری کم واحد میتوانند از چندین یونیت روفتاب استفاده کنند. در این ساختمان میتوان جهت هر واحد از یک روفتاپ پکیج استفاده کرد.

ظرفیت یک کلاس مدرسه حدود سه تن تبرید میباشد پیشنهاد میگردد جهت هر کلاس از یک روفتاب کوچک استفاده کرد.

ظرفیت انبارها در فروشگاه ها و کارخانه ها معمولا حدود بیست تن تبرید میباشد در فروشگاه ها و مال سنترها و مرکز خرید بهتر است از چند روفتاب پکیج جهت زون بندی فضا استفاده گردد. مثلا پیشنهاد میگردد جهت هر طبقه یک روفتاب پکیج در نظر گرفته شود.

در رستوران های متوسط پیشنهاد میگردد یک عدد روفتاپ پکیج به صورت پرتاب باد از پایین به همراه کانال و صدا گیر به محل اتصال میگردد. این کاربرد برگشت هوا از بالا میباشد.

در رستوران های بزرگ پیشنهاد میگردد از چندین روفتاب استغفاده گردد و زون بندی آشپزخانه و سالن سرو غذا جدا در نظر گرفته شود.

در کاربردهای مسکونی، روفتاب پکیج ها معمولا به جهت خانه های ویلایی مورد استفاده قرار میگرند. در این خانه ها روفتاب معمولا در روی زمین و در حیاط یا کنار باغچه قرار میگیرد. وبه وسیله کانال کشی به هوای رفت و برگشت روفتاب تامین میگردد.

تحریریه تیم خدمات فنی مهندسی به فیکس