تجهیزات و فیلتر تصفیه هوا از جلمه مهمترین تجهیزات یک سیستم تهویه مطبوع کامل هستند. هر یک از این تجهیزات در انواع مختلف می تواند به صورت اختصاصی و یا به صورت جزئی از یک دستگاه هواساز مورد استفاده قرار گیرند.
تجهیزات تصفیه هوا
امکان تهویه هوای تمیز و عاری از گرد و غبار، میکروب، بو و گازهای سمی به مناطق مورد تهویه را به عهده دارند. برای زدودن آلودگی های مختلف بسته به نوع آن ها روش های متنوعی ابداع شده است. ذرات گرد و غبار و ناخالصی های جامد را می توان توسط فیلتر های خشک و یا ایرواشر ها از هوا جدا کرد. ذرات ریز مایع معلق در هوا را می توان با افزایش دمای محیط و تبدیل ذرات به گاز از بین برد. برای از بین بردن بخارها و گازهای سمی می توان از روش تراکم و تقطیر سود جست. فیلترهای شیمیایی و اشعه فرابنفش نیز در از بین بردن باکتری ها و میکروب های بیماری زا بسیار موثر عمل می کنند.
برای از بین بردن بوهای نامطبوع نیز می توان از فیلترهای ذغالی استفاده نمود. بر این اساس می توان انواع فیلترها مانند فیلتر خشک، روغنی، ذغالی، الکترواستاتیکی، فرابنفش، ایرواشر را به عنوان گروه های مختلف تجهیزات تصفیه هوا طبقه بندی کرد. هودهای آشپزخانه را نیز می توان در گروه تجهیزات تصفیه جای داد.
فیلتر خشک
این فیلتر تصفیه هوا از پارچه، سلولز، صفحات متخلخل و یا رشته های آلومینیومی در دو نوع یکبار مصرف و تمیز شدنی ساخته می شود. این نوع، رایج ترین فیلتر در تاسیسات تهویه مطبوع است که در جذب ذرات گرد و غبار و ناخالصی های جامد خوب عمل می کند. از انواع ساده این نوع فیلتر در فن کوئل های و هواساز های به وفور استفاده می شود. فیلترهای هپا و اولپا نیز با بازده بسیار بالا نوعی فیلتر خشک محسوب می شوند.
فیلتر هپا
فیلتر هپا توانایی جذب تا 0.3 میکرون را دارد که از جمله فیلترهای خشک محسوب می شود و از الیاف شیشه ای با قاب آلومینیومی تشکیل می شود.
فیلتر اولپا
توانایی جذبی ذرات تا 0.12 میکرون را دارد و از الیاف شیشه ای با قاب آلومینیومی تشکیل و از جمله فیلتر های خشک محسوب می شود.
فیلتر روغنی
آغشته به روغن و مواد چسبناک دیگر است. این فیلتر تصفیه هوا از الیاف فلزی و یا سلولز و در دو نوع دستی و اتوماتیک ساخته می شوند. فیلترهای نوع دستی تمیز شدنی را می توان از محل خود خارج نموده و پس از شستشو با آب و محلول های پاک کننده، دوباره در جای خود قرار داد. مشروط بر این که قبل از نصب مجدد آن را در روغن مخصوص غوطه ور سازند.
در نوع دیگری از فیلترهای روغنی عمل تمیز شدن به طور اتوماتیک صورت می گیرد. این فیلتر های دارای دو چرخ دنده در پایین و بالا می باشند که شبکه های فلزی به صورت نوار روی آن ها قرار گرفته است. یک الکتروموتور با حرکتی آرام، چرخ دنده ها و نوارهای فیلتر را به گردش در آورد. در این شرایط فیلتر های سوار شده روی نوار متحرک در قسمت پایین آز یک تشتک روغن عبور نموده و به این وسیله، آلودگی های جذب شده از آن ها پاک می شود. فیلتر پس از غوطه خوردن در روغن تمیز می شود و دوباره به سمت بالا حرکت می کند تا در مسیر جریان هوا قرار گیرد.
فیلتر ذغالی
معمولا از ذغال پوست نارگیل ساخته می شود و توانایی جذب ذرات جامد و گازهای بدبو را دارد. این فیلتر ها بعد از مدتی خاصیت جذب خود را از دست می دهند. از این رو لازم است تا با حرارت دهی، فیلتر را دوباره فعال نمود.
فیلتر الکترواستاتیکی
بر اساس ایجاد بار الکتریکی بر ذرات عبوری عمل می کند. این نوع فیلتر ها بعد از فیلتر های معمولی قرار می گیرند و ذرات ریز را که از فیلتر های قبلی عبور نموده اند جذب می کنند. در این گونه فیلتر ها یک رشته سیم فشار قوی با بار مثبت بین دو قطب منفی به صورت معلق قرار گرفته است، در نتیجه الکترون های میانی این قطبین، فضایی یونیزه را به وجود می آورند که بر ذرات عبوری، بار مثبت القا می کنند. ذرات پس از باردار شدن از طریق صفحات اتصال زمین که دارای بار منفی هستند جذب می شوند. نوع جریان در این فیلتر ها از نوع مستقیم و ولتاژ آن ها بین 6000 تا 12000 ولت است.
اشعه فرابنفش
برای از بین بردن باکتری های موجود در هوا بسیار موثر عمل می کند. لامپ های فرابنفش قابلیت استفاده به صورت محلی یا مرکزی را دارند. در حالت مرکزی این لامپ در هواساز یا کانال هوای رفت اصلی نصب می شود. مواد شیمیایی هم چون پروپیلن و تری اتیلن گلیکول نیز توانایی حذف باکتری ها را دارند، اما استفاده از آن ها نیازمند تمهیدات خاصی است تا خود باعث بیماری و حساسیت نگردند.
ایرواشر یا هواشوی
ایرواشر ها ضمن آن که وسیله بسیار خوبی برای رطوبت زنی و نیز سرمایش تبخیری هستند می توانند در پاکیزه سازی هوا از گرد و غبار و دوده موثر عمل کند.
روش موثر دیگر در جذب آلودگی به وسیله آلودگی به وسیله آب، استقاده از کوئل آب سرد است. عبور آب سرد از داخل کوئل به هنگامی که دمای آن پایین تر از دمای نقطه شبنم هوا باشد موجب تقطیر رطوبت هوای عبوری می ود و رطوبت به صورت قطراتی سطح کوئل را می پوشاند و عملا یک فیلتر آب به وجود می آورد.
در نوع دیگری از فیلتر تصفیه هوا آبی، از پارچه پنبه ای مرطوب که در قاب مخصوص جاسازی شده است استفاده می شود. پارچه مرطوب به طوب مرتب با پاشش متناوب قطرات آب همواره تر نگه داشته می شود.
فیلتر کیسه ای
دارای چندین صفحه موازی از جنس الیاف شیشه ای است و بازده آن برای جذب گرد و غبار بین 45 تا 95 درصد است.
هود
هود آشپزخانه های صنعتی از یک بدنه فلزی هرمی شکل و فیلترهای خشک تشکیل شده است. هود معبری است برای انتقال گازهای حاصل از پخت و پز و گرما که به وسیله یک یا دو رشته کانال به هواکش منتهی می شوند. وجود فیلتر در هود برای جذب ذرات معلق و چربی و دوده است، در صورت عدم استفاده از فیلتر کانال های تخلیه هوا و همچنین پروانه هواکش ها به شدت آلوده می شوند.
تحریریه تیم خدمات فنی مهندسی به فیکس
